Χρώμιο: Ιδιότητες, οφέλη & παρενέργειες

Το χρώμιο είναι ένα μέταλλο που βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα και μπορεί να βοηθήσει τον οργανισμό να χρησιμοποιήσει τους υδατάνθρακες, τα λίπη και τις πρωτεΐνες που λαμβάνουμε από τις τροφές.

Υπάρχουν δύο κύριες μορφές χρωμίου. Το χρώμιο (III), τον τύπο χρωμίου που βρίσκεται στα τρόφιμα και σε ορισμένα συμπληρώματα διατροφής και το χρώμιο (VI) (εξασθενές χρώμιο) το οποίο είναι ένα δηλητηριώδες υποπροϊόν της βιομηχανικής παραγωγής.

Πόσο χρώμιο χρειάζεται ο οργανισμός

Οι επιστήμονες θεωρούν το χρώμιο απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για την καλή υγεία.

Έχουν καθοριστεί συνιστώμενες ποσότητες με βάση τα στοιχεία που των ερευνών και οι μέσες ημερήσιες συνιστώμενες ποσότητες σε μικρογραμμάρια (mcg) είναι:

Τροφές με χρώμιο

Όπως όλα τα μέταλλα και ιχνοστοιχεία, έτσι και το χρώμιο περιέχεται σε ποικιλία τροφίμων.

Η ποσότητα χρωμίου στα φρούτα και τα λαχανικά εξαρτάται από την ποσότητα χρωμίου στο έδαφος και το νερό στο οποίο καλλιεργήθηκαν. Στο κρέας, εξαρτάται από τη διατροφή του ζώου. Η χρήση εξοπλισμού από ανοξείδωτο χάλυβα για την επεξεργασία ή το μαγείρεμα των τροφίμων μπορεί να αυξήσει την περιεκτικότητα των τροφίμων σε χρώμιο, επειδή μικρές ποσότητες χρωμίου μεταφέρονται στο τρόφιμο.

Μπορείτε να λαμβάνετε τις συνιστώμενες ποσότητες χρωμίου τρώγοντας μια ποικιλία τροφίμων. Αυτά τα τρόφιμα είναι το κρέας και τα προϊόντα του, ψωμί και προϊόντα δημητριακών. Επίσης, φρούτα και λαχανικά, χυμούς  (χυμός πορτοκαλιού, σταφυλιού και ντομάτας), μαγιά μπύρας και ξηρούς καρπούς.

Συμπληρώματα διατροφής με χρώμιο

Το χρώμιο είναι διαθέσιμο σε πολλά συμπληρώματα διατροφής, όπως πολυβιταμινούχα/ πολυμεταλλικά συμπληρώματα και συμπληρώματα που περιέχουν μόνο χρώμιο και  βρίσκεται σε πολλές μορφές, συμπεριλαμβανομένου του πικολινικού χρωμίου και του χλωριούχου χρωμίου.

Το σώμα απορροφά το χρώμιο με παρόμοιο τρόπο από τις διάφορες μορφές που χρησιμοποιούνται στα συμπληρώματα.

Επιπτώσεις στην υγεία

Οι επιστήμονες μελετούν τα συμπληρώματα χρωμίου για να κατανοήσουν κατά πόσο επηρεάζουν την υγεία. Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα για το τι έχει δείξει αυτή η έρευνα:

Διαβήτης τύπου 1 και 2

Τα συμπληρώματα χρωμίου προωθούνται συχνά για τη βελτίωση του ελέγχου του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.

Ωστόσο, οι μελέτες που εξετάζουν τις επιδράσεις του χρωμίου στα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα ή στον διαβήτη είχαν μικτά αποτελέσματα. Η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη δεν συνιστά συμπληρώματα χρωμίου για άτομα με διαβήτη, επειδή  αυτά δεν έχουν σαφές όφελος.

Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να γίνει κατανοητό αν τα συμπληρώματα χρωμίου μπορεί να βελτιώσουν τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε ορισμένα άτομα.

Χρώμιο και Μεταβολικό σύνδρομο

Λίγες κλινικές δοκιμές έχουν μελετήσει την επίδραση των συμπληρωμάτων χρωμίου στο μεταβολικό σύνδρομο. Οι δοκιμές αυτές δεν έδειξαν όφελος από τη χορήγηση συμπληρωμάτων χρωμίου σε άτομα με μεταβολικό σύνδρομο.

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)

Το Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια ορμονική διαταραχή που επηρεάζει τις γυναίκες κυρίως αναπαραγωγικής ηλικίας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ακανόνιστες περιόδους, υπογονιμότητα, υπερβολική τριχοφυΐα στο πρόσωπο ή το σώμα, ακμή και αύξηση του σωματικού βάρους. Το PCOS αυξάνει επίσης τον κίνδυνο διαβήτη και καρδιακών παθήσεων.

Οι μελέτες που εξετάζουν τις επιδράσεις των συμπληρωμάτων χρωμίου στο PCOS είχαν μικτά αποτελέσματα. Τα όποια πιθανά οφέλη φαίνεται να είναι πολύ μικρά. Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να γίνει κατανοητό αν η λήψη χρωμίου μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης PCOS ή στη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης

Τα υψηλά επίπεδα LDL (“κακής”) χοληστερόλης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Μελέτες έχουν εξετάσει κατά πόσον τα συμπληρώματα χρωμίου βελτιώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης. Τα αποτελέσματα αυτών των μελετών ήταν μικτά και γιαυτό απαιτούνται περισσότερες μελέτες σε αυτό το πεδίο.

Βάρος και άλιπη σωματική μάζα

Ορισμένα συμπληρώματα χρωμίου διατίθενται στην αγορά για την απώλεια βάρους, την μείωση του σωματικού λίπους και την αύξηση της μυϊκής μάζας. Ωστόσο, οι κλινικές δοκιμές έχουν διαπιστώσει μόνο ένα πολύ μικρό όφελος. Μάλιστα, είναι απίθανο να κάνει οποιαδήποτε διαφορά στην υγεία ή την εμφάνιση.

Μπορεί το χρώμιο να έχει αρνητικές παρενέργειες;

Το χρώμιο από τα τρόφιμα και τα συμπληρώματα διατροφής δεν φαίνεται να προκαλεί βλάβη, αλλά οι έρευνες είναι περιορισμένες. Όσοι νοσούν από νεφρική ή ηπατική νόσο πρέπει να προσέχουν σχετικά με την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων χρωμίου.

Αλληλεπίδραση με φάρμακα ή άλλα συμπληρώματα διατροφής

Τα συμπληρώματα χρωμίου ενδέχεται να αλληλεπιδράσουν ή να επηρεάσουν τα φάρμακα που λαμβάνετε. Επίσης, η λήψη χρωμίου μαζί με ινσουλίνη μπορεί να προκαλέσει χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

 Η Μετφορμίνη και άλλα φάρμακα κατά του διαβήτη όταν λαμβάνονται ταυτόχρονα με συμπληρώματα χρωμίου μπορεί να προκαλέσει χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Η λεβοθυροξίνη, χρησιμοποιείται  για τη θεραπεία του υποθυρεοειδισμού. Είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει αρκετές θυρεοειδικές ορμόνες. Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής χρωμίου μαζί με λεβοθυροξίνη μπορεί να μειώσει την ποσότητα της λεβοθυροξίνης που απορροφάται από το σώμα σας. Συνεπώς μπορεί να μην έχετε την πλήρη επίδραση του φαρμάκου.

Γενικές οδηγίες

Ενημερώστε το γιατρό σας για τα συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που λαμβάνετε. Μπορεί να σας ξεκαθαρίσει εάν αυτά τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα φάρμακά σας. Μπορεί επίσης να σας εξηγήσει εάν τα φάρμακα που παίρνετε μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας απορροφά ή χρησιμοποιεί το χρώμιο ή άλλα θρεπτικά συστατικά.

Σημάδια ανεπάρκειας και τοξικότητας

Η ανεπάρκεια χρωμίου είναι σπάνια, παρόλο που το μέταλλο απορροφάται ελάχιστα. Για την ακρίβεια, μόνο το 5% ή λιγότερο απορροφάται από το έντερο. 

Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ραφιναρισμένα σάκχαρα μπορεί να προκαλέσουν την αποβολή περισσότερου χρωμίου στα ούρα. Η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός, η έντονη άσκηση και η σωματική καταπόνηση από λοιμώξεις και τραύματα μπορούν επίσης να αυξήσουν τις απώλειες χρωμίου. Ο κίνδυνος ανεπάρκειας χρωμίου αυξάνεται με αυτά τα σενάρια εάν η διατροφή είναι επίσης χαμηλή σε χρώμιο (συνηθέστερα παρατηρείται με γενικό υποσιτισμό ή οξεία ασθένεια που προκαλεί ανεπάρκεια πολλών θρεπτικών συστατικών).

Το Ινστιτούτο Ιατρικής δεν έχει καθορίσει ένα ανεκτό ανώτερο επίπεδο πρόσληψης. Πρόκειται για ένα επίπεδο που ορίζεται ως μέγιστη πρόσληψη που είναι απίθανο να προκαλέσει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία. Ωστόσο, θα πρέπει να δίνεται προσοχή σε υψηλές δόσεις συμπληρωμάτων οποιουδήποτε ιχνοστοιχείου μιας και μερικές μελέτες περιπτώσεων διαπίστωσαν συσχέτιση με συμπληρώματα χρωμίου και βλάβες στα νεφρά και στο ήπαρ.