Η νυκτερινή υπερφαγία είναι μια διαταραχή της πρόσληψης τροφής που χαρακτηρίζεται από υπερφαγία κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για άτομα που συνήθως δεν τρώνε πρωινό και κατά τη διάρκεια της ημέρας εμφανίζουν περιορισμένη πρόσληψη τροφής. Κατά τη διάρκεια της νύχτας όμως, προβαίνουν σε επανειλημμένα ή μεγάλα γεύματα, με αποτέλεσμα πάνω από το ήμισυ των θερμίδων που προσλαμβάνουν να καταναλώνεται τις νυκτερινές ώρες.
Ορισμένοι αφυπνίζονται αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας, οπότε και καταναλώνουν μικρά ή μεγαλύτερα γεύματα. Συνήθως σνακ, σοκολάτες ή άλλες πλούσιες σε υδατάνθρακες τροφές.
Άγχος και έλλειψη ύπνου
Πολύ συχνά, τα άτομα που εμφανίζουν αυτήν την κατάσταση έχουν διαταραγμένο ύπνο και χαρακτηρίζονται από έντονο άγχος κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν ότι η νυκτερινή υπερφαγία είναι συνδυασμός τριών διαταραχών:
- στην πρόσληψη τροφής
- του ύπνου
- της διάθεσης
Είναι σαφές ότι κάποια από αυτά τα άτομα έχουν στοιχεία καταθλιπτικής διαταραχής.
Όπως γίνεται αντιληπτό , η νυκτερινή υπερφαγία οδηγεί σε παχυσαρκία, όχι τόσο λόγω της αυξημένης ποσότητας των τροφών που προσλαμβάνονται. Αλλά κυρίως λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας σε θερμίδες.
Tις περισσότερες φορές τα άτομα που υποφέρουν από νυχτερινή υπερφαγία φοβούνται ή αδυνατούν να αναγνωρίσουν τα αληθινά αίτια πίσω από την υπερκατανάλωση τροφής. Εστιάζουν στην πρόσληψη βάρους και την κακή ποιότητα φαγητού που καταναλώνουν.
Από την ενοχή και την ντροπή υποβάλλουν εαυτόν σε αυστηρές δίαιτες οι οποίες αποτυγχάνουν ως επί το πλείστων καθώς τα πραγματικά αίτια απλώς απωθούνται & δεν αντιμετωπίζονται.
Το αίσθημα της αποτυχίας διαιωνίζει αυτόν τον φαύλο κύκλο ντροπής, αρνητικών συναισθημάτων, ανακούφισης μέσω της τροφής και τα άτομα θέτουν κάθε φορά ακόμα δυσκολότερους στόχους που είναι αδύνατο να επιτευχθούν χωρίς ψυχολογική βοήθεια.
Το σύνδρομο έχει τρείς βασικούς πυρήνες που χρήζουν βοήθειας σύμφωνα με τους Allison & Stunkard (2010).
Μια αξιολόγση θα πρέπει να αφορά και τους τρείς τομείς για την διάγνωση και την θεραπεία. Η ψυχολογική βοήθεια θεωρείται κρίσιμη και απαραίτητη με σκοπό να αντιμετωπίσει το άτομο τα αληθινά συναισθήματα που τον ωθούν στην νυχτερινή υπερκατανάλωση τροφής αλλά και όσα καλείται να διαχειριστεί μετά το επεισόδιο. Αισθήματα όπως είναι η ενοχή, η ντροπή & το αίσθημα αποτυχίας.
Η νυχτερινή υπερφαγία δεν είναι απλώς μια διατροφική διαταραχή αλλά μια διαταραχή της διάθεσης και του ύπνου εξίσου (Stunkard, 1955).
Σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση
Κρατάω ημερολόγιο
Εκεί καταγράφουμε συναισθήματα και σκέψεις που προηγούνται, εμφανίζονται παράλληλα και ακολουθούν τα επεισόδια υπερφαγίας.
Ενδεχομένως αυτό να συμβάλλει στο να αντιληφθούμε τι είναι αυτό που μας προκαλεί νυχτερινά υπερφαγικά επεισόδια
Αντιμετωπίζω την αϋπνία
Πριν ξαπλώσουμε αποφεύγουμε τα βαριά γεύματα, το αλκοόλ και οποιαδήποτε επαφή με οθόνη (τηλεόρασης, κινητού, υπολογιστή).
Πίνουμε χλιαρό γάλα ή χαμομήλι
«Ξεγελώ» την ανάγκη μου
Όταν εμφανίζεται η έντονη επιθυμία για κατανάλωση τροφής κατά τη διάρκεια της νύχτας προσπαθούμε να αποσπάσουμε αλλού τη προσοχή μας κάνοντας κάτι διαφορετικό (π.χ. διάβασμα).
Τρώω σωστά
Φροντίζουμε να έχουμε ισορροπημένη διατροφή κατά τη διάρκεια της ημέρας με πολλά συχνά και μικρά γεύματα. Οπωσδήποτε 3 βασικά (πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό ) και 2-3 ενδιάμεσα σνακ.
Η χρονική απόσταση μεταξύ τους να είναι 2,5-3,5 ώρες για τη ρύθμιση των φυσιολογικών μηχανισμών της πείνας και του κορεσμού.
Ακολουθώ τεχνικές χαλάρωσης
Η ήπια άσκηση (περπάτημα, κολύμπι), η φωτοθεραπεία (έκθεση στο ηλιακό φώς) αλλά και η γιόγκα συμβάλλουν στον έλεγχο του άγχους και καταπολεμούν την ένταση και τις αϋπνίες.
Ζητώ βοήθεια
Η ψυχολογική παρέμβαση, μπορεί να αποδειχτεί πολύτιμη για την αντιμετώπιση του συνδρόμου, προκειμένου οι αρνητικές σκέψεις και τα συναισθήματα να ισορροπήσουν και να μην τα εκτονώνουμε στο ψυγείο.
