ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού

Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού: Τι είναι, συμπτώματα και θεραπεία

Facebook
Twitter
LinkedIn

Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, H. pylori, είναι ένα Gram αρνητικό βακτήριο.

Έχει σπειροειδή μορφή και πολλά μαστίγια στη μια του άκρη, που χρησιμεύουν στην κίνησή του. Η μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο επηρεάζει τη λειτουργία του στομάχου καθώς εγκαθίσταται και αναπτύσσεται εκεί.

Πώς το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού βλάπτει το στομάχι;

Το στομάχι μας εσωτερικά περιβάλλεται από ένα παχύ στρώμα βλέννας, το οποίο δρα προστατευτικά γιατί προφυλάσσει το τοίχωμά του από το γαστρικό οξύ και τα πεπτικά ένζυμα που παράγονται για την πέψη της τροφής.

Το H. pylori παράγει ένα ένζυμο, την ουρεάση, η οποία εξουδετερώνει το όξινο pΗ του στομάχου και αποδυναμώνει το προστατευτικό στρώμα βλέννας. Με αυτό τον τρόπο αυξάνεται ο κίνδυνος να εμφανιστεί φλεγμονή και έλκος (δηλαδή εσωτερική πληγή) στο στομάχι.

Πόσο συχνή είναι η μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού;

Περισσότερο από το 50% του πληθυσμού παγκοσμίως έχει μολυνθεί από H. pylori.

Μάλιστα, στις αναπτυσσόμενες χώρες το ποσοστό μόλυνσης αυξάνεται στο 80% σε άτομα άνω των 50 ετών. Συνήθως, η μόλυνση συμβαίνει πριν τα 10 έτη της ζωής του ατόμου. Το άτομο μεγαλώνει και κάποια στιγμή στην ενήλικη του ζωή του θα εμφανίσει συμπτώματα. Ωστόσο, μπορεί για πολλά χρόνια να παραμένει ασυμπτωματικός.

Πώς μολύνεται κάποιος από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού;

Οι επιστήμονες δεν έχουν πλήρως αποσαφηνίσει την οδό μετάδοσης του H. pylori.

Ωστόσο, σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες η έκθεση σε μολυσμένο φαγητό και νερό αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης από H. pylori. Γι’ αυτό τα άτομα στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου η πρόσβαση σε ασφαλές φαγητό και καθαρό νερό είναι δύσκολη έχουν μεγαλύτερα ποσοστά μόλυνσης.

Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω στόματος ή επαφής κοπράνων ή εμετού είναι η πιο πιθανή. Πολύ συχνά, άτομα από το ίδιο οικογενειακό περιβάλλον μολύνονται από το H. Pylori μεταξύ τους.

Τι προκαλεί το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού;

Όπως είδαμε και νωρίτερα, το H. pylori προκαλεί εξασθένιση της προστατευτικής βλέννας που βρίσκεται στο εσωτερικό τοίχωμα του στομάχου.

Με αυτό τον τρόπο το τοίχωμα μένει εκτεθειμένο στο γαστρικό οξύ και τα πεπτικά ένζυμα που παράγονται για την πέψη της τροφής με αποτέλεσμα σιγά σιγά να προκαλείται η διάβρωσή του. Η φλεγμονή που προκαλείται ονομάζεται γαστρίτιδα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε γαστρικό έλκος.

Τα συμπτώματα που παρατηρούνται είναι πόνος, φούσκωμα, απώλεια βάρους, ερυγές (ρέψιμο), έλλειψη όρεξης, ναυτία και έμετος. Η χρόνια γαστρίτιδα και το γαστρικό έλκος που δεν θα αντιμετωπιστεί αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου.

Το International Agency for Research on Cancer και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας από το 1994 έχουν κατηγοριοποιήσει τη μόλυνση από H. pylori ως καρκινογόνο τύπου 1.

Πώς γίνεται η διάγνωση της μόλυνσης;

Ο γαστρεντερολόγος μετά από λήψη αναλυτικού ιατρικού και οικογενειακού ιστορικού προβαίνει σε διάφορες διαγνωστικές εξετάσεις:

  • Εξετάσεις αίματος για τον εντοπισμό αντισωμάτων
  • Καλλιέργεια κοπράνων για τον εντοπισμό διάφορων παθογόνων βακτηρίων
  • Test αναπνοής, το οποίο εντοπίζει την παρουσία ουρεάσης (ενζύμου του H. pylori)
  • Γαστροσκόπηση, όπου εξετάζεται εσωτερικά ο οισοφάγος, το στομάχι και το δωδεκαδάκτυλο για αλλοιώσεις και συνήθως λαμβάνεται δείγμα προς εξέταση (βιοψία)

Πώς θεραπεύεται η μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο;

Η θεραπεία της μόλυνσης από H. pylori ονομάζεται εκρίζωση και είναι μια συνδυαστική φαρμακευτική αγωγή που δίνεται από γαστρεντερολόγο στα πλαίσια συγκεκριμένου πρωτοκόλλου.

Περιλαμβάνει τη λήψη διαφόρων τύπων αντιβιοτικών, που θα καταστρέψουν τον αριθμό βακτηρίων που έχουν αναπτυχθεί στο στομάχι. Συνδυαστικά, δίνονται αντιεκκριτικοί παράγοντες, πιο συγκεκριμένα PPIs, τα οποία μειώνουν την παραγωγή γαστρικού οξέος και βοηθούν τα αντιβιοτικά να δράσουν πιο αποτελεσματικά.

Είναι μια αγωγή αρκετά σύνθετη και διαρκεί λίγες εβδομάδες.

Ποια είναι η σχέση του ελικοβακτηριδίου με τη διατροφή;

Σίδηρος

Αρκετές επιδημιολογικές μελέτες έχουν συσχετίσει τη μόλυνση από H. pylori με σιδηροπενική αναιμία.

Τα άτομα με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης αναιμίας σε σχέση με άτομα αρνητικά στο H. pylori. Οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε αναιμία είναι αρκετοί. Αρχικά, η γαστρίτιδα, η ύπαρξη φλεγμονής δηλαδή, μειώνει την απορρόφηση του σιδήρου από την τροφή. Ακόμη, ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη του H. pylori, συνεπώς το ίδιο το βακτήριο ανταγωνίζεται τον οργανισμό μας στην απορρόφηση του σιδήρου.

Η σιδηροπενική αναιμία είναι συχνή σε παιδιά και εφήβους με H. pylori.

Βιταμίνη Β12

Για την απορρόφηση της βιταμίνης Β12 είναι απαραίτητος ο ενδογενής παράγοντας, μια πρωτεΐνη που παράγεται στο στομάχι και χρειάζεται το όξινο pH του.

Η σύνδεση του ενδογενή παράγοντα με τη βιταμίνη Β12 μειώνεται λόγω της επίδρασης που έχει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού στο pH του στομάχου. Έτσι, μειώνεται η απορρόφησή της οδηγώντας σε έλλειψη της Β12 και σε μεγαλοβλαστική αναιμία.

Μια μελέτη σε άτομα με μεγαλοβλαστική αναιμία, έδειξε ότι το 57% των ατόμων είχε έλλειψη Β12 που συνδεόταν αποκλειστικά από την παρουσία του H. pylori.

Άλλες βιταμίνες και μέταλλα

Σε διάφορες μελέτες που εξετάζουν τα επίπεδα βιταμινών σε άτομα με H. pylori σε σύγκριση που άτομα που δεν έχουν, παρατηρήθηκαν χαμηλά επίπεδα βιταμινών C, E, φυλλικού οξέος καθώς και ψευδαργύρου και σεληνίου.

Τι χρειάζεται να προσέξω στη διατροφή μου όταν κάνω θεραπεία εκρίζωσης;

Όπως είδαμε το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια ή έλλειψη διαφόρων βιταμινών και μετάλλων γι’ αυτό είναι να σημαντικό να ελέγχουμε και να διορθώνουμε τα χαμηλά επίπεδά τους.

Γενικότερα, μια διατροφή που θα υποστηρίζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας κατά τη διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής είναι σημαντική για να επιτύχουμε αποτελεσματικότερα την εκρίζωσή του. Φρούτα, λαχανικά, τρόφιμα ολικής άλεσης, ξηροί καρποί, ψάρια είναι μερικά από τα τρόφιμα που θα μας βοηθήσουν στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού αλλά και του εντέρου μας, η οποία μπορεί να διαταραχθεί από το αντιβιοτικό σχήμα που θα λάβει κάποιος ως θεραπεία.

Η χρήση προβιοτικών είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη στην πρόληψη της διάρροιας που μπορεί να προκύψει από την αντιβίωση αλλά και για στην προστασία της μικροχλωρίδας του εντέρου μας.

Βιβλιογραφία
  • Yang JC, Lu CW, Lin CJ. Treatment of Helicobacter pylori infection: Current status and future concepts. World J Gastroenterol 2014; 20(18): 5283-5293
  • Available from: URL: http://www.wjgnet. com/1007-9327/full/v20/i18/5283.htm DOI: http://dx.doi.org/10.3748/wjg.v20.i18.5283
  • Franceschi F, Annalisa T, Teresa DR, Giovanna D, Ianiro G, Franco S, Viviana G, Valentina T, Riccardo LL, Antonio G. Role of Helicobacter pylori infection on nutrition and metabolism
  • World J Gastroenterol 2014; 20(36): 12809-12817
  • Available from: URL: http://www.wjgnet.com/1007-9327/full/v20/i36/12809.htm DOI: http://dx.doi.org/10.3748/wjg.v20.i36.12809
  • Ali Nabavi-Rad, Mahsa Azizi,Shaghayegh Jamshidizadeh, Amir Sadeghi, Hamid Asadzadeh Aghdaei,Abbas Yadegar, and Mohammad Reza Zali. The Effects of Vitamins and  Micronutrients on Helicobacter pylori Pathogenicity, Survival, and Eradication: A Crosstalk between Micronutrients and Immune System. Journal of Immunology Research. 2022, Article ID 4713684, 22 pages https://doi.org/10.1155/2022/4713684

Περισσότερα άρθρα

Scroll to Top