Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο νόσημα, και όσοι νοσούν από αυτόν, εμφανίζουν μια αύξηση στις τιμές της γλυκόζης (σακχάρου), επειδή δεν παράγουν καθόλου ινσουλίνη ή αυτή που παράγουν δεν δρά αποτελεσματικά.
Η ανεπάρκεια ινσουλίνης έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση μεγάλης ποσότητας γλυκόζης στο αίμα χωρίς τη δυνατότητα χρησιμοποίησής της.
Υπάρχουν 2 κατηγορίες διαβήτη:
- ο ινσουλινοεξαρτώμενος ή τύπου 1
- ο μη ινσουλινοεξαρτώμενος ή τύπου 2
Επίσης, διαχωρίζεται και η παθογένεια του διαβήτη σε πρωτοπαθή (αναφέρεται στις 2 ανωτέρω κατηγορίες) και σε δευτεροπαθή ο οποίος εμφανίζεται στα πλαίσια άλλων νοσημάτων (πχ. Παγκρεατίτιδα, σύνδρομο Cushing κλπ ).
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 παρουσιάζεται συνήθως ολική ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης. Αυτός ο τύπος διαβήτη είναι σπάνιος και συνήθως εμφανίζεται στην παιδική ηλικία. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 οφείλεται στη μερική ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης και τη μειωμένη ανταπόκριση του σώματος στην ορμόνη αυτή. Δηλαδή υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη.
Και οι δύο τύποι διαβήτη αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση Στεφανιαίας Νόσου. Τα άτομα στα οποία εμφανίζεται ο σακχαρώδης διαβήτης είναι συνήθως υπέρβαρα και δεν ακολουθούν ισορροπημένη διατροφή. Επίσης, ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί και ως συνέπεια κάποιας άλλης ασθένειας του παγκρέατος. Μια βλάβη στο πάγκρεας και κατά συνέπεια στους υποδοχείς της ινσουλίνης μπορεί να προκληθεί και εξαιτίας της χρόνιας υπερκατανάλωσης αλκοόλ.
Μπορεί ο σακχαρώδης διαβήτης να ρυθμιστεί με την διατροφή;
Η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία πρόσφατα ανακοίνωσε νέα τοποθέτηση της για τνο ρόλο που διαδραματίζει η διατροφή τόσο στην πρόληψη όσο και στην ρύθμιση του διαβήτη.
Στην θέση τους αυτή, προτείνουν στην κατάσταση προ-διαβήτη (επίπεδα γλυκόζης ανώτερα του φυσιολογικού αλλά όχι σε επίπεδα όπως του σακχαρώδη διαβήτη), εξατομικευμένη διατροφική θεραπεία από εξειδικευμένο διαιτολόγο και διατροφική εκπαίδευση που θα αφορά στις ιδιαιτερότητες της ασθένειας και στην κινητοποίηση του ασθενή.
Αν ένα άτομο είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο και εμφανίσει αντίσταση στην ινσουλίνη, με τη σωστή διατροφή και τη μείωση του βάρους είναι δυνατόν να βελτιώσει την κατάστασή του. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να μειώσουν τα λιπαρά που παίρνουν με την τροφή και να βάλουν στην καθημερινότητα τους την σωματική άσκηση (π.χ. 40λεπτά περπάτημα τη μέρα).
Η μείωση του σωματικού βάρους συντελεί τόσο στην πρόληψη όσο και στην καλύτερη αντιμετώπιση όταν ο σακχαρώδης διαβήτης. Βασικά το σάκχαρο το ανεβάζουν η ζάχαρη και τα τρόφιμα που την περιέχουν. Το σάκχαρο όμως το αυξάνουν και τα τρόφιμα που περιέχουν σάκχαρα, δηλαδή οι υδατάνθρακες. Οι υδατάνθρακες κρύβονται σε όλες τις τροφές εκτός από τα τυριά, το κρέας, τα λίπη και τα έλαια.
Νεότερες έρευνες έδειξαν ότι ο διαβητικός μπορεί να καταναλώνει υδατάνθρακες όπως το ψωμί, μακαρόνια αρκεί αυτά να κατανέμονται σωστά μέσα στα γεύματα, τα οποία θα πρέπει να είναι 5-6 και σε μικρές ποσότητες. Δηλαδή, έχει την δυνατότητα να καταναλώσει ψωμί αλλά λιγότερο από 2 μερίδες ημερισίως ή εναλλακτικά μακαρόνια ολικής αλέσεως (έχουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τα λευκά) αλλά επίσης σε μικρή ποσότητα.
Σακχαρώδης διαβήτης: Τι είναι ο γλυκαιμικός δείκτης και πού βοηθάει
Ο γλυκαιμικός δείκτης της τροφής δείχνει πόσο πιο γλυκιά είναι μια τροφή σε σχέση με το λευκό ψωμί.
Η γνώση του γλυκαιμικού δείκτη των τροφών μας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουμε τροφές που θα επηρεάσουν λιγότερο το μεταγευματικό σάκχαρο σε σχέση με άλλες π.χ είναι προτιμότερο να καταναλώσουμε μακαρόνια και μάλιστα όχι πολύ βρασμένα (al dente) σε σχέση με το ψωμί.
Επομένως, είναι ένα επιπλέον βοηθητικό εργαλείο για εκείνους που προσέχουν την ποιότητα της τροφής τους και επιθυμούν καλύτερα μεταγευματικά σάκχαρα. Για την πρόληψη της στεφανιαίας νόσου τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη θα πρέπει να κρατούν σε χαμηλά επίπεδα την πρόσληψη των κορεσμένων λιπαρών οξέων που προκαλούν την αύξηση της «κακής» χοληστερόλης, της LDL.
Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα βρίσκονται σε τροφές ζωικής προέλευσης (κόκκινο κρέας, αυγά, βούτυρο, γαλακτοκομικά προϊόντα). Αντίθετα συνιστώνται τα χαμηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά οξέα όπως το λευκό κρέας (πουλερικά και ψάρια).
Το αλκοόλ προκαλεί υπογλυκαιμία για αυτό πάντα θα πρέπει να καταναλώνεται μαζί με γεύμα που περιέχει υδατάνθρακες, όχι όμως από δύο ποτήρια την ημέρα. Ειδικά η μπύρα η οποία περιέχει υδατάνθρακες, θα πρέπει να συνυπολογίζεται στον ημερήσιο καταμερισμό των υδατανθράκων.
Ανακεφαλαιώνοντας τα άτομα με προδιάθεση για διαβήτη καθώς και τα άτομα που πάσχουν από αυτό το νόσημα συστήνεται :
- κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης και ολικής άλεσης όπως είναι το ψωμί ολικής, τα ζυμαρικά ολικής
- τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη π.χ.όσπρια, φρούτα, λαχανικά προσοχή όμως στην ποσότητα!
- καταμερισμός των υδατανθράκων μέσα στην ημέρα
- μικρά και συχνά γεύματα (5-6)
- κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων
- μείωση της κατανάλωσης κορεσμένου λίπους
- κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού με μέτρο
- στον διαβήτη τύπου 2 θα πρέπει τα γεύματα να γίνονται σε σταθερές ώρες κάθε μέρα
- διατήρηση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα
- επιλογή υγιεινού τρόπου μαγειρέματος (αποφύγετε τα τηγανητά)
- καθημερινή σωματική άσκηση
- καθημερινή μέτρηση του σακχάρου
Σακχαρώδης διαβήτης: Μην ξεχνάτε !
Περπατήστε! 40 λεπτά περπάτημα τη μέρα βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης και του σακχάρου!
Επισης, μην ξεχνάτε να πίνετε νερό. Η ενυδάτωση παίζει σπουδαίορολο και θα πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις ανάγκες και την σωματοδομή μας.
