Για τους περισσότερους Έλληνες, η πρώτη γνωριμία με τον καφέ έγινε βουτώντας ένα κουλουράκι στο μικρό φλιτζανάκι ελληνικού καφέ της γιαγιάς. Γεμάτοι από τέτοιες αναμνήσεις, εξακολουθούμε καθημερινά να απολαμβάνουμε τον ελληνικό μας καφέ, επιζητώντας το πλούσιο καϊμάκι του, το άρωμα και την γεύση του, κάνοντας παράλληλα καλό στην υγεία μας.
Αν βάλουμε τον ελληνικό καφέ στο μικροσκόπιο του διαιτολόγου θα δούμε ότι ο ελληνικός καφές:
- Είναι πλούσιος σε αντιοξειδωτικά, όπως πολυφαινόλες, χλωρογενικό και καφεϊκό οξύ, θεοφιλίνη θεοβρωμίνη, σε αναλογία 90-110mg ανά φλιτζάνι ελληνικού (60ml)
- Έχει τη μικρότερη περιεκτικότητα σε καφεΐνη (40mg ανά φλιτζάνι 60 ml) συγκριτικά με άλλα είδη καφέ, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος της βρίσκεται στο ίζημα που δημιουργείται κατά την παρασκευή του. Να σημειώσουμε ότι ο καφές φίλτρου περιέχει την μέγιστη καφεΐνη (115-175mg ανά κούπα), ενώ η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα ανέρχεται στα 300mg.
- Ο καφές, χωρίς την προσθήκη ζάχαρης ή γάλακτος, δεν έχει υπολογίσιμες θερμίδες, ούτε λιπαρά.
Αυτά τα χαρακτηριστικά καθιστούν τον ελληνικό καφέ ένα ρόφημα «σύμμαχο» στην δύσκολη καθημερινότητα μας. Πέρα από την γνωστή μελέτη της Ικαρίας, που επιβεβαίωσε την κατανάλωση ελληνικού με την καρδιαγγειακή υγεία και την μακροζωία, ο καφές έχει πολλά ακόμα να μας προσφέρει:
- Νευροεκφυλιστικές παθήσεις:
H κατανάλωση καφέ φαίνεται να λειτουργεί προστατευτικά στην εκδήλωση των εκφυλιστικών νόσων Parkinson και Alzheimer, καθώς η καθημερινή πρόληψη 2-3 φλυτζανιών, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης των νόσων σε ποσοστό 28%.
Α. Parkinson:
Σύμφωνα με μελέτες ο καφές μπορεί να συμβάλλει στον καλύτερο έλεγχο των κινήσεων των ασθενών με Parkinson. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neurology, στους ασθενείς που χορηγήθηκαν καθημερινά για 3 εβδομάδες 2 φλιτζάνια καφέ (100mg καφεΐνης) και κατόπιν για 3 εβδομάδες η διπλάσια ποσότητα, φάνηκε ότι εμφάνισαν κατά μέσον όρο μία βελτίωση 5% στα κινητικά συμπτώματα της νόσου, 3% στην ταχύτητα των κινήσεών τους και στον βαθμό ακαμψίας, συγκριτικά με τους ασθενείς της ομάδας ελέγχου, στους οποίους χορηγήθηκε ψευδοφάρμακο για 6 εβδομάδες.
Β. Alzheimer:
Η καφεΐνη μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη της νόσου Alzheimer, ακόμη και σε ηλικιωμένους, οι οποίοι έχουν ήδη εμφανίσει ήπια μορφής άνοια. Σύμφωνα με την τρέχουσα βιβλιογραφία, η καφεΐνη εμποδίζει τη φλεγμονή στον εγκέφαλο και ειδικότερα τους υποδοχείς της αδενοσίνης, η οποία εξασθενεί τις γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Επιπρόσθετα, το συστατικό ΕΗΤ που περιέχει ο καφές αναστέλλει τη λειτουργία της υπεύθυνης πρωτεΐνης (tau) για τη νόσο, ενώ η καφεΐνη μπλοκάρει τους υποδοχείς της, με αποτέλεσμα την μειωμένη καταστροφή των κύτταρων του εγκεφάλου, περιορίζοντας την γνωστική εξασθένηση. Σύμφωνα με έρευνα, οι ηλικιωμένοι με προβλήματα μνήμης, που κατανάλωναν καθημερινά μέτρια ποσότητα καφέ (3 φλιτζάνια), είχαν σημαντικά καθυστερημένη εμφάνιση της νόσου.
- Πνευματική συγκέντρωση:
Ο ελληνικός καφές μπορεί να βελτιώσει τις πνευματικές ικανότητες, καθώς σύμφωνα με τον EFSA, 75mg καφεΐνης (περίπου δυο φλιτζανάκια) συνδέονται με αυξημένη προσοχή και εγρήγορση, ωφελώντας τις εγκεφαλικές λειτουργίες σε περιπτώσεις που απαιτείται αυξημένη συγκέντρωση. Επίσης, μειώνει την καθημερινή κούραση και μπορεί να ενισχύσει την αθλητική απόδοση και σε αθλήματα που απαιτούν διατήρηση αυξημένης νοητικής εγρήγορσης. Επειδή ενυδατώνει τον οργανισμό, προφυλάσσει από την έκπτωση της νοητικής λειτουργίας, καθώς αφυδάτωση 1% σχετίζεται με μειωμένη νοητική απόδοση.
- Σύμμαχος στο αδυνάτισμα:
Ο ελληνικός καφές αποτελεί σύμμαχο σε περιόδους προσπάθειας ελέγχου του σωματικού βάρους. Ο καφές από μόνος του δεν περιέχει θερμίδες. Ωστόσο, ο ελληνικός καφές, έχει πλούσια γεύση και ευχάριστη υφή και χωρίς την προσθήκη γάλακτος ή ζάχαρης, αποτελώντας μια μικρή καθημερινή απόλαυση, χωρίς να επιβαρύνει τον οργανισμό με περιττές θερμίδες. Επιπλέον, οι μαννοολιγοσακχαρίτες του καφέ θεωρούνται ότι συντελούν στη μείωση της λιπογένεσης και στην αύξηση της οξείδωσης του λίπους, χωρίς να έχει ακόμη αποσαφηνιστεί αν η δράση τους διαφέρει ανάμεσα στα δύο φύλα. Επίσης, λόγω της διεγερτικής δράσης της καφεΐνης, ο καφές θεωρείται ότι αυξάνει την αντοχή κατά τη διάρκεια της άσκησης, κυρίως σε αερόβιες δραστηριότητες. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η καφεΐνη επιδρά στον φλοιό του εγκεφάλου, αλλά και στην ενεργοποίηση της οξείδωσης των λιπαρών οξέων από τους μυς. Επομένως, ένα ελληνικό καφεδάκι πριν την άσκηση μπορεί να βοηθήσει να έχουμε μεγαλύτερη ένταση στο πρόγραμμά μας και γρηγορότερα αποτελέσματα. Τέλος, αν και τα δεδομένα είναι περιορισμένα, υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι ο καφές μπορεί να δημιουργήσει ένα τέτοιο αίσθημα κορεσμού, ώστε να οδηγήσει σε περιορισμό της τροφής και κατ’ επέκταση μείωση της θερμιδικής πρόσληψης.
Λέμε «ναι» λοιπόν στον ελληνικό για πολλούς λόγους!
