Η κορτιζόλη είναι γνωστή ως η “ορμόνη του Στρες” και αυτό διότι το σώμα μας την εκκρίνει από τα επινεφρίδια για να ανταποκριθεί στις αγχώδεις καταστάσεις.
Οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας έχουν κάνει το άγχος αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. Η κορτιζόλη είναι μια από τις κύριες ορμόνες που συμμετέχουν στη ρύθμιση του μεταβολισμού. Κύρια λειτουργία της είναι η κινητοποίηση των αποθεμάτων ενέργειας και η διάσπαση της αποθηκευμένης γλυκόζης και λιπών.
Η διαδικασία αυτή τροφοδοτεί την αντίδραση του οργανισμού στο στρες και επιφέρει την κατάσταση “flight or fight”. Παρότι η κορτιζόλη παίζει σημαντικό ρόλο στην ευημερία, τα χρόνια αυξημένα επίπεδα της μπορούν να οδηγήσουν σε επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία όπως:
- Εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος
- Αύξηση βάρους
- Μεταβολικές διαταραχές
- Διαταραχές ύπνου
- Συναισθηματικές και γνωστικές διαταραχές
Τι γίνεται όταν η κορτιζόλη είναι αυξημένη για πολύ
Τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι πιθανό να αλλάξουν τα διατροφικά μοτίβα.
Αυξάνουν την όρεξη και δημιουργώντας λιγούρα για κατανάλωση τροφών πλούσιων σε θερμίδες, λιπαρών ανθυγιεινών τροφών και τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Έρευνες δείχνουν σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην κορτιζόλη και την συσσώρευση του λίπους στην περιοχή της κοιλιάς.
Τα αυξημένα επίπεδα της κορτιζόλης συμβάλουν στην ανακατανομή του λίπους από περιφερειακές περιοχές στην περιοχή της κοιλιάς. Το σπλαχνικό αυτό λίπος που περιβάλει τα ζωτικά όργανα όμως αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη τύπου 2.
Μεταβολικά, η κορτιζολή επιβραδύνει τον μεταβολισμό δυσκολεύοντας την αποτελεσματική καύση θερμίδων. Ακόμα, παρεμβαίνει στη διαδικασία έκκρισης ινσουλίνης μειώνοντας έτσι την ικανότητα ρύθμισης των επιπέδων σακχάρου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση βάρους καθώς η περίσσεια γλυκόζη αποθηκεύεται πλέον ως λίπος.
Καθώς η κορτιζόλη έχει και συναισθηματικές επιδράσεις δεν είναι απίθανο να πυροδοτήσει τη συναισθηματική κατανάλωση τροφής. Είναι η περίπτωση όπου για την αντιμετώπιση των αρνητικών συναισθημάτων αλλά και τη διαχείριση του άγχους γίνεται στροφή στην άνεση που προσφέρει το φαγητό.
Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τα επίπεδα της κορτιζόλης
Ευτυχώς υπάρχουν τρόποι που μπορούν να συμβάλουν στην διαχείριση των επιπέδων κορτιζόλης.
Κορτιζόλη και διαχείριση Στρες
Εφαρμογή τεχνικών αναπνοής, διαλογισμός, γιόγκα κτλ. Η ενασχόληση σε καθημερινή βάση με πρακτικές χαλάρωσης όπου στην ουσία δίνεις χρόνο στον εαυτό σου να αναπνεύσει και να ακούσει τι λέει το σώμα σου μπορεί να συμβάλει στη μείωση του άγχους.
Επαρκής Ύπνος
Χρειάζεται να δοθεί προτεραιότητα στον ύπνο. Τόσο η ποιότητα του ύπνου όσο και η διάρκεια του παίζουν σημαντικό ρόλο. Είναι απαραίτητο κάθε βράδυ ο ύπνος να είναι μεταξύ 7 με 9 ώρες ώστε το σώμα να μπορέσει να κάνει την επανεκκίνηση του και να είναι έτοιμο για την επόμενη μέρα.
Άσκηση και κορτιζόλη
Δεν είναι απαραίτητο να είναι σε καθημερινή βάση. Είναι όμως καίριας σημασίας να υπάρχει σε τακτική βάση σωματική δραστηριότητα 20 με 30 λεπτά όπως γρήγορο περπάτημα, πρόγραμμα ενδυνάμωσης, cardio κ.α.
Ισορροπημένη Διατροφή
Η τήρηση ημερολογίου διατροφής καθώς και ο προγραμματισμός γευμάτων είναι μια εξαιρετική πρακτική για τον έλεγχο των παρορμήσεων που προκαλεί η αυξημένη κορτιζόλη. Ακόμα, πολύ σπουδαίο ρόλο στο κομμάτι των παρορμήσεων παίζει και η τροφή που υπάρχει διαθέσιμη. Αν υπάρχουν διαθέσιμες ανθυγιεινές επιλογές, αυτές θα καταναλωθούν.
Αυτοφροντίδα και Υποστήριξη
Παρότι είναι εφικτό όλα τα προηγούμενα να τα καταφέρετε μόνοι μην απομονωθείτε. Ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας χαροποιούν παρέα με φίλους ή αγαπημένα πρόσωπα.
Με σωστό προγραμματισμό, υπομονή και διάθεση για την υιοθέτηση ενός νέου υγιεινού τρόπου ζωής είναι εφικτή η διαχείριση του στρες που επιφέρει η καθημερινότητα. Στόχος είναι οι μικρές καθημερινές αλλαγές που θα κρατήσουν τα επίπεδα κορτιζόλης σε ισορροπία για να επιτευχθεί η ευημερία και η γενική υγεία.
