Το γαλακτικό οξύ παράγεται ως απάντηση σε απαιτητικές σωματικές δραστηριότητες που καταπονούν τους μύες και προκαλούν αυξημένη ανάγκη για ενέργεια.
Είναι μια αντίδραση που σας κάνει φυσικά να θέλετε να επιβραδύνετε και να ξεκουραστείτε όταν οι μύες σας είναι καταπονημένοι και καταβάλλετε πολλή ενέργεια. Όσο πιο συχνά προπονείται κάποιος, ειδικά αν το άτομο αυτό κάνει επανειλημμένα τους ίδιους τύπους έντονων ασκήσεων, τόσο λιγότερο θα αισθάνεται τις επιπτώσεις του γαλακτικού οξέος (όπως ο μυϊκός πόνος).
Με άλλα λόγια, οι εξαιρετικά προπονημένοι αθλητές προσαρμόζονται σε σύντομες περιόδους υψηλών επιπέδων γαλακτικού οξέος, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν αυξημένη ανοχή στις δυσάρεστες επιπτώσεις του.
Τι μπορείτε να κάνετε για να αποδίδετε περισσότερο σαν ένας εξαιρετικά προπονημένος αθλητής
Όπως εξηγείται περισσότερο παρακάτω, μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να αποτρέψετε την υπερβολική ποσότητα γαλακτικού οξέος -μαζί με τη γαλακτική οξέωση- περιλαμβάνουν τη σταδιακή αύξηση της έντασης της άσκησης, τη διατήρηση της ενυδάτωσης, τις διατάσεις, τη λήψη αρκετών ημερών ξεκούρασης και την τροφοδοσία με καλή διατροφή πριν και μετά την προπόνηση.
Το σώμα χρησιμοποιεί το γαλακτικό οξύ σε ολόκληρο το σώμα. Παίζει σημαντικό ρόλο στην σωστή λειτουργία των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων. Το γαλακτικό οξύ έχει 3 κύριες χρήσεις στο σώμα ως:
- κύρια πηγή ενέργειας για τα μιτοχόνδρια
- πρόδρομη ουσία για την παραγωγή γλυκόζης
- σηματοδοτικό μόριο
Τι είναι το γαλακτικό οξύ; Ρόλος στο σώμα και την άσκηση
Ο ορισμός του γαλακτικού οξέος είναι “ένα οργανικό οξύ (C3H6O3) που υπάρχει ιδίως στον μυϊκό ιστό ως παραπροϊόν της αναερόβιας γλυκόλυσης Παράγεται σε υδατανθρακική ύλη συνήθως από βακτηριακή ζύμωση και χρησιμοποιείται ιδίως στα τρόφιμα και την ιατρική και στη βιομηχανία”.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα φυσικό οξύ που παράγεται στους μύες και τα ερυθρά αιμοσφαίρια, ιδίως κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης. Αυτό συμβαίνει επειδή το γαλακτικό μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια χωρίς τη χρήση οξυγόνου.
Εκτός του ότι βρίσκεται στο ανθρώπινο σώμα, είναι επίσης ένα άχρωμο, σιροπιαστό οξύ που σχηματίζεται σε ζυμωμένα/ξινά γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το γιαούρτι. Η ζύμωση με γαλακτικό οξύ συμβάλλει στη δημιουργία τροφίμων που περιέχουν υγιή προβιοτικά βακτήρια.
Γαλακτικό οξύ vs Γαλακτικό ανιόν Ποια είναι η διαφορά;
Όταν πρόκειται για τις επιδράσεις που έχουν αυτά τα δύο στον οργανισμό, συχνά ακούμε αυτούς τους όρους να χρησιμοποιούνται εναλλακτικά.
Αλλά σύμφωνα με τους ειδικούς ο όρος “γαλακτικό ανιόν” είναι στην πραγματικότητα ένα ξεπερασμένο κατασκεύασμα και ελάχιστα κατανοητό. Το γαλακτικό οξύ είναι στην πραγματικότητα αυτό που παράγεται από το σώμα ως απάντηση στην αερόβια άσκηση, όχι το γαλακτικό ανιόν.
Η διαφορά μεταξύ των δύο έγκειται στη χημική τους σύνθεση. Το γαλακτικό οξύ είναι γαλακτικό οξύ από το οποίο λείπει ένα πρωτόνιο. Δίνει ένα πρωτόνιο και στη συνέχεια μετατρέπεται στη συζυγή του βάση. Ωστόσο, επειδή πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να αναφέρονται στις επιπτώσεις του γαλακτικού οξέος και όχι του γαλακτικού ανιόντος, έτσι περιγράφεται κυρίως σε αυτό το άρθρο.
Το γαλακτικό ανιόν
- παράγεται από την αποπρωτονίωση του γαλακτικού οξέος
- είναι ανιόν- επομένως έχει φορτίο -1
- είναι η συζυγής βάση του γαλακτικού οξέος
Το γαλακτικό οξύ
- έχει την ικανότητα να δίνει ένα πρωτόνιο, ενώ το γαλακτικό ανιόν όχι
- δεν έχει φορτίο
- ενδομοριακό δεσμό υδρογόνου, ενώ το γαλακτικό ανιόν δεν έχει
- μπορεί να περάσει μέσα από τις λιπιδικές μεμβράνες ενώ το γαλακτικό ανιόν όχι
Τι κάνει το γαλακτικό οξύ στο σώμα;
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την εντύπωση ότι το γαλακτικό οξύ στους μύες προκαλεί πόνο και δυσκαμψία.
Ωστόσο, σύμφωνα με ένα άρθρο του Scientific American που έγραψε ο Stephen M. Roth, καθηγητής στο τμήμα κινησιολογίας του Πανεπιστημίου του Maryland:
“Σε αντίθεση με τη δημοφιλή άποψη, το γαλακτικό οξύ ή, όπως συχνά αποκαλείται, η συσσώρευση γαλακτικού οξέος δεν ευθύνεται για τον μυϊκό πόνο που νιώθουμε τις ημέρες μετά την έντονη άσκηση. Αντίθετα, η παραγωγή γαλακτικού οξέος και άλλων μεταβολιτών κατά τη διάρκεια της ακραίας άσκησης έχει ως αποτέλεσμα την αίσθηση καψίματος που συχνά αισθάνονται οι ενεργοί μύες.
Επειδή η συσσώρευση γαλακτικού/γαλακτικού οξέος συμβάλλει στην επώδυνη αίσθηση κατά τη διάρκεια της άσκησης, μας αποτρέπει από την υπερκόπωση και τον τραυματισμό μας. Μας αναγκάζει να επιβραδύνουμε, ουσιαστικά εξαναγκάζοντας σε μια περίοδο αποκατάστασης κατά την οποία το σώμα καθαρίζει το γαλακτικό και άλλους μεταβολίτες”.
Πώς παράγεται το γαλακτικό οξύ
Το γαλακτικό οξύ παράγεται σε μεγαλύτερες ποσότητες από το κανονικό κατά τη διάρκεια σκληρής αερόβιας άσκησης, καθώς η έντονη σωματική δραστηριότητα προκαλεί στους μυς την ανάγκη για περισσότερο οξυγόνο.
Όταν η άσκηση είναι αρκετά έντονη ώστε να προκαλεί υψηλή ζήτηση οξυγόνου την οποία οι πνεύμονες και η καρδιά δεν μπορούν να καλύψουν, το γαλακτικό οξύ συσσωρεύεται στο αίμα. Τα επίπεδα γαλακτικού οξέος αυξάνονται σε ορισμένες από τις ακόλουθες καταστάσεις, σύμφωνα με το University of Michigan Medicine:
- Κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης (αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος λόγος μεταξύ των υγιών ενηλίκων)
- Όταν κάποιος εμφανίζει καρδιακή ανεπάρκεια, ηπατική ανεπάρκεια ή πνευμονική εμβολή. Για παράδειγμα, το συκώτι κανονικά διασπά το γαλακτικό οξύ, αλλά όταν αυτό υποστεί βλάβη ή αποτύχει, η διαδικασία αυτή εξασθενεί
- Όταν αναπτύσσεται μια σοβαρή λοίμωξη, όπως η σήψη
- Όταν κάποιος παίρνει το φάρμακο που ονομάζεται μετφορμίνη (συνήθως χορηγείται για τη διαχείριση του διαβήτη)
- Σε απάντηση σε σοβαρή αφυδάτωση ή/και υπερθέρμανση
- Λόγω καταστάσεων που επηρεάζουν το αίμα, όπως σοβαρή αναιμία ή λευχαιμία
- Εξαιτίας δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα, δηλητηρίασης από αλκοόλ ή δηλητηρίασης που προκαλείται από κατανάλωση χημικών ουσιών όπως αντιψυκτικό (αιθυλενογλυκόλη)
- Λόγω ανεπάρκειας θρεπτικών συστατικών, συμπεριλαμβανομένης της χαμηλής περιεκτικότητας σε θειαμίνη/βιταμίνες Β
- Όταν το επίπεδο οξυγόνου του σώματός σας είναι χαμηλό, όπως κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης, διασπά υδατάνθρακες για ενέργεια. Αυτή η διαδικασία παράγει γαλακτικό οξύ.
Γιατί και πώς συμβαίνει αυτό
Οι εργαζόμενοι μύες παράγουν ενέργεια αναερόβια από τη γλυκόζη μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται γλυκόλυση. Η γλυκόλυση λαμβάνει χώρα όταν η γλυκόζη διασπάται ή μεταβολίζεται σε μια ουσία που ονομάζεται πυροσταφυλικό. Αυτό λαμβάνει χώρα μέσω της οδού Embden-Meyerhof.
Το σώμα μετατρέπει προσωρινά το πυροσταφυλικό σε γαλακτικό, το οποίο επιτρέπει τη συνέχιση της διάσπασης της γλυκόζης και της παραγωγής ενέργειας κατά τη διάρκεια σύντομων εκρήξεων έντονης άσκησης. Αυτός ο τύπος αναερόβιας παραγωγής ενέργειας μπορεί να τροφοδοτήσει τους μυς για περίπου ένα έως τρία λεπτά.
Τα επίπεδα γαλακτικού αυξάνονται κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, προκαλώντας στους μυς μεγαλύτερη οξύτητα και κόπωση, γεγονός που συνήθως βάζει τέλος σε αυτή την ένταση. Τελικά, το γαλακτικό εξέρχεται από τα κύτταρα και μεταφέρεται στο ήπαρ, όπου οξειδώνεται ξανά σε πυροσταφυλικό και μετατρέπεται σε γλυκόζη μέσω του κύκλου Cori.
Είναι το γαλακτικό οξύ επιβλαβές για τον οργανισμό; Τι σημαίνει όταν το γαλακτικό οξύ είναι υψηλό;
Το υψηλό γαλακτικό οξύ ως αποτέλεσμα της άσκησης είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού, προσωρινή και όχι επιβλαβής ως επί το πλείστον.
Ωστόσο, όταν τα επίπεδα γαλακτικού οξέος αυξάνονται σημαντικά, αυτό ονομάζεται γαλακτική οξέωση, η οποία θεωρείται απειλητική για την ζωή. Η γαλακτική οξέωση εμφανίζεται όταν είτε το σώμα παράγει υπερβολικά πολύ γαλακτικό είτε όταν το σώμα δεν μπορεί να απομακρύνει το γαλακτικό αρκετά γρήγορα.
Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, μερικοί από τους οποίους περιλαμβάνουν:
- χρήση φαρμάκων
- πολύ έντονη άσκηση
- αναπνευστική ανεπάρκεια
- καρδιακή νόσο
- αναιμία
Τα συμπτώματα της γαλακτικής οξέωσης υπερβαίνουν τη φυσιολογική μυϊκή κόπωση. Μπορεί να περιλαμβάνουν:
- δυσκολία στην αναπνοή / γρήγορη αναπνοή
- υπερβολική εφίδρωση
- κοιλιακό άλγος
- ναυτία
- εμετός
- σύγχυση
- μερικές φορές κώμα
Μπορείτε να πεθάνετε από γαλακτική οξέωση; Είναι πιθανό, αν και η θεραπεία βοηθά στον έλεγχο της κλιμάκωσης των συμπτωμάτων σε πολλές περιπτώσεις.
Ποιο είναι το φυσιολογικό επίπεδο γαλακτικού οξέος;
Ο γιατρός σας μπορεί να πραγματοποιήσει μια εξέταση αίματος προκειμένου να μετρήσει εάν το επίπεδό σας εμπίπτει στο φυσιολογικό εύρος επιπέδων γαλακτικού οξέος.
Ορισμένες φορές, εάν υπάρχει υποψία ότι έχει αναπτυχθεί λοίμωξη που επηρεάζει τον εγκέφαλο, μπορεί να μετρηθεί η ποσότητα γαλακτικού οξέος στο νωτιαίο υγρό αντί για τη λήψη δείγματος αίματος. Ένα φυσιολογικό εύρος γαλακτικού οξέος όταν μετράται σε φλεβικό αίμα είναι μεταξύ 0,5-2,2 χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο (mmol/L ή mEq/L). Αυτό είναι περίπου ίσο με 4,5 έως 19,8 χιλιοστόγραμμα ανά δεκάγραμμο (mg/dL).
Το φυσιολογικό εύρος όταν μετράται στο αρτηριακό αίμα είναι μεταξύ 0,5-1,6 mmol/L. Οι αρτηριακές μετρήσεις είναι συνήθως πιο ακριβείς, αλλά είναι πιο δύσκολο να πραγματοποιηθούν από τις κανονικές εξετάσεις αίματος που χρησιμοποιούν αίμα από φλέβα.
Γαλακτικό οξύ στα τρόφιμα
Εκτός από το ανθρώπινο σώμα, θα βρείτε γαλακτικό οξύ και σε ορισμένα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση. Τα βακτήρια γαλακτικού οξέος, για παράδειγμα, βρίσκονται σε καλλιεργημένα γαλακτοκομικά προϊόντα (ή προϊόντα “ξινόγαλα”) όπως το γιαούρτι και το κεφίρ.
Το οξύ αυτό σχηματίζεται μέσω της αναερόβιας αναπνοής που πραγματοποιείται από βακτηριακά στελέχη όπως ο Lactobacillus και άλλα.
Ο ορισμός της ζύμωσης του γαλακτικού οξέος, η οποία συμβάλλει στην παραγωγή προβιοτικών τροφίμων, “είναι μια μεταβολική διαδικασία με την οποία η γλυκόζη και άλλα σάκχαρα έξι ατόμων άνθρακα μετατρέπονται σε κυτταρική ενέργεια και στο μεταβολίτη γαλακτικό”.
Σύμφωνα με το Science Direct, “η ζύμωση γαλακτικού οξέος είναι η πιο εκτεταμένη διαδικασία ζύμωσης και ανάλογα με τα μικρόβια που χρησιμοποιούνται, το γάλα που λαμβάνεται μπορεί να ταξινομηθεί σε θερμόφιλα, προβιοτικά και μεσόφιλα ξινά γάλατα”.
Πώς να αποτρέψετε την υπερβολική συσσώρευση
Ποιος είναι ο ταχύτερος τρόπος για να απαλλαγείτε από το γαλακτικό οξύ; Θυμηθείτε ότι, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το ίδιο το γαλακτικό οξύ δεν ευθύνεται για τον “μυϊκό πόνο καθυστερημένης έναρξης” (ή DOMS), ο οποίος προκαλεί σοβαρή μυϊκή ευαισθησία μετά από σκληρές προπονήσεις.
Ο πόνος, η δυσκαμψία και η απώλεια δύναμης και εύρους κίνησης συνήθως κορυφώνονται περίπου μία έως τρεις ημέρες μετά την ακραία άσκηση, αλλά το πόσο έντονα είναι αυτά τα συμπτώματα δεν εξαρτάται από το πόσο γαλακτικό οξύ συσσωρεύεται κατά τη διάρκεια της άσκησης.
Ο ακριβής λόγος για τον οποίο εμφανίζεται το DOMS εξακολουθεί να ερευνάται, αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι ευθύνεται κυρίως μια φλεγμονώδης αντίδραση επανόρθωσης που λαμβάνει χώρα στους μυς σας. Φαίνεται ότι εμπλέκονται η βλάβη των μυϊκών κυττάρων και η αυξημένη απελευθέρωση διαφόρων μεταβολιτών που περιβάλλουν τα μυϊκά κύτταρα.
Μπορείτε ακόμα να εργαστείτε για την πρόληψη της συσσώρευσης γαλακτικού οξέος προκειμένου να βελτιώσετε την ικανότητα προπόνησης και την αποκατάσταση. Ακολουθούν συμβουλές για τη διατήρηση των επιπέδων γαλακτικού οξέος υπό έλεγχο:
Αυξήστε σταδιακά την ένταση της άσκησης
Αν αυξήσετε την ένταση των προπονήσεών σας πολύ απότομα, θα το πληρώσετε με μεγάλη μυϊκή κόπωση (μεταξύ άλλων συμπτωμάτων μέσα σε λίγες μέρες).
Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να αποκτήσει σταδιακά αντοχή και δύναμη χωρίς να κινδυνεύετε από τραυματισμό ή εξουθένωση. Μπορείτε επίσης να αποφύγετε τους τραυματισμούς λόγω υπερβολικής χρήσης. Διαφοροποιείστε τους τύπους προπόνησης που κάνετε, τους μύες που στοχεύετε και την ένταση των ασκήσεων που εκτελείτε.
Ιδανικά χωρίστε τις εβδομαδιαίες προπονήσεις σας σε διαφορετικούς τύπους: σε αυτές που είναι πιο αερόβιες από τη φύση τους (καρδιοπροπονήσεις) και σε αυτές που χτίζουν δύναμη. Πώς ξέρετε αν εργάζεστε με την κατάλληλη ένταση; Μπορείτε να παρακολουθείτε την αναπνοή και τον καρδιακό σας ρυθμό.
Εξασκηθείτε σε αποτελεσματικές τεχνικές αναπνοής και εξετάστε επίσης το ενδεχόμενο χρήσης παλμικού οξύμετρου κατά τη διάρκεια της άσκησης. Εάν αισθάνεστε ότι υπερβάλλετε εαυτόν, επιβραδύνετε και αποφύγετε τις σύντομες, ρηχές αναπνοές. Αντ’ αυτού, επικεντρωθείτε στην επιβράδυνση της αναπνοής σας.
Κατανάλωση καυσίμων με σωστή διατροφή
Φροντίστε να τροφοδοτείτε τους μυς και τα όργανά σας με τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σας.
Αυτό συμπεριλαμβάνει επαρκείς σύνθετους υδατανθράκες, πρωτεϊνες και μικροθρεπτικά συστατικά από μια ποικιλία ολικής αλέσεως τροφίμων.
Ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσετε ότι λαμβάνετε αρκετές θερμίδες και θρεπτικά συστατικά για να υποστηρίξετε το επίπεδο της φυσικής σας κατάστασης είναι να τρώτε μια ποικιλία τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων πηγών πρωτεΐνης, υγιεινών λιπαρών, φρούτων, λαχανικών, τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, όπως ξηροί καρποί και σπόροι, κ.λπ.
Οι τροφές που παρέχουν ηλεκτρολύτες, ιδίως μαγνήσιο και κάλιο, φαίνεται να είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τη διαχείριση της μυϊκής κόπωσης κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αυτό σημαίνει ότι η κατανάλωση φυσικών πηγών αυτών των μετάλλων είναι μια καλή ιδέα για όποιον είναι δραστήριος όπως:
- ξηροί καρποί
- όσπρια
- φυλλώδη λαχανικά
- πατάτες
- μπανάνες
- μπρόκολο
- φυσικό χυμός πορτοκαλιού
- σκούρο κακάο
Ο σίδηρος είναι ένα άλλο μέταλλο που είναι χρήσιμο για την τροφοδοσία του σώματός σας με οξυγόνο. Οι τροφές που είναι πλούσιες σε σίδηρο περιλαμβάνουν:
- το συκώτι και τα κρέατα οργάνων
- βοδινό κρέας χόρτου
- φακές
- φυλλώδη λαχανικά
- ψάρια
- μαύρα φασόλια
- ξηροί καρποί
Πριν από την προπόνηση και μετά, μπορεί να είναι χρήσιμο να τρώτε μια πηγή υδατανθράκων και πρωτεϊνών που οι μύες σας θα χρησιμοποιήσουν για ενέργεια. Παραδείγματα περιλαμβάνουν μερικά φρούτα ή πλιγούρι βρώμης με γιαούρτι ή τυρί κότατζ ή ένα βραστό αυγό και μια φέτα ψωμί με σπόρους.
Πάρτε μέρες ξεκούρασης
Το σώμα σας έχει την ευκαιρία να απομακρύνει το γαλακτικό και άλλους μεταβολίτες που έχουν συσσωρευτεί από τις σκληρές προπονήσεις μόνο όταν πάρετε το χρόνο να ξεκουραστείτε. Αυτό σημαίνει ότι η μυϊκή αποκατάσταση είναι ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ της φυσικής κατάστασης.
Ακόμη και τις ημέρες ξεκούρασης μπορείτε να κάνετε ελαφρές ασκήσεις, όπως περπάτημα, ήπια γιόγκα ή κολύμπι. Αλλά μην πιέζετε τον εαυτό σας να ασκηθεί σε υψηλή ένταση αν αισθάνεστε ήδη πονεμένοι και κουρασμένοι. Ακούστε το σώμα σας και πάρτε τουλάχιστον μία ή περισσότερες ημέρες ανά εβδομάδα για να ξεκουραστείτε.
Τεντώματα και ήπιες κινήσεις
Οι διατάσεις πριν και μετά την προπόνηση υποστηρίζουν την απόδοση και την αποκατάσταση με διάφορους τρόπους όπως αυξάνοντας τη ροή του αίματος, βελτιώνοντας την ευλυγισία αλλά και βελτιώνοντας διανοητικά την ενέργεια/συγκέντρωση.
Δοκιμάστε δυναμικές διατάσεις πριν από την άσκηση που περιλαμβάνουν την κίνηση του σώματός σας (αντί να κρατάτε βαθιές διατάσεις), οι οποίες ενισχύουν την κυκλοφορία. Μετά την άσκηση μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε παγοκύστες, να κάνετε μασάζ και να κάνετε ζεστά μπάνια για να αυξήσετε την κυκλοφορία και να βοηθήσετε στη διαχείριση του πόνου που μπορεί να αισθάνεστε.
Αποφύγετε την αφυδάτωση
Βεβαιωθείτε ότι πίνετε αρκετό νερό για να αποφύγετε τα συμπτώματα αφυδάτωσης και υπερθέρμανσης, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, ζάλη και κράμπες.
Στοχεύστε σε τουλάχιστον οκτώ ποτήρια την ημέρα ή περισσότερα αν είστε δραστήριοι ή βρίσκεστε σε πολύ ζεστό κλίμα.
Κίνδυνοι και παρενέργειες
Ενώ τα υψηλά επίπεδα γαλακτικού οξέος ως απόκριση στη σωματική άσκηση δεν θα πρέπει να αποτελούν κίνδυνο για τα κατά τα άλλα υγιή άτομα, η γαλακτική οξέωση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, ακόμη και θανάτου σε άτομα που είναι ήδη άρρωστα.
Ζητάτε πάντα αμέσως ιατρική βοήθεια εάν εμφανίσετε συμπτώματα γαλακτικής οξέωσης. Εάν έχετε μια υπάρχουσα κατάσταση υγείας που σας θέτει σε κίνδυνο, συζητήστε την έντονη άσκηση με το γιατρό σας πριν ξεκινήσετε ένα νέο πρόγραμμα.
Γαλακτική οξέωση
Η γαλακτική οξέωση εμφανίζεται όταν το σώμα παράγει υπερβολικά πολύ γαλακτικό οξύ και δεν μπορεί να το επεξεργαστεί ή να το απομακρύνει αρκετά γρήγορα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να εμφανιστεί γρήγορα και να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές.
Αποτελεί συχνά επιπλοκή άλλων καταστάσεων υγείας. Ορισμένες αιτίες της γαλακτικής οξέωσης περιλαμβάνουν:
- καρδιακή ανεπάρκεια
- σοβαρή λοίμωξη
- σοκ
- ανεπαρκώς ελεγχόμενος διαβήτης
- ηπατική βλάβη ή νόσος
- νεφρική νόσο ή ανεπάρκεια
- σήψη
Ορισμένα φάρμακα μπορούν επίσης να προκαλέσουν γαλακτική οξέωση. Σε αυτά περιλαμβάνονται η μετφορμίνη, μια θεραπεία πρώτης γραμμής για τον διαβήτη, και οι αναστολείς της νουκλεοσιδικής αντίστροφης μεταγραφάσης, τους οποίους συνταγογραφούν οι γιατροί για τη θεραπεία του HIV.
Η ηπατική βλάβη και η ηπατική νόσος επηρεάζουν την ικανότητα του οργανισμού να απομακρύνει το γαλακτικό οξύ από το αίμα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα γαλακτικού στο αίμα, γνωστά ως υπερλακταταιμία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υπερλακταταιμία μπορεί να εξελιχθεί σε γαλακτική οξέωση.
Η καρδιακή ανεπάρκεια, το σοκ και οι σοβαρές λοιμώξεις μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα. Αυτό μπορεί να αυξήσει τη συγκέντρωση γαλακτικού οξέος στο αίμα, οδηγώντας σε γαλακτική οξέωση.
Συμπτώματα που συσχετίζουν οι γιατροί με την γαλακτική οξέωση:
- γλυκιά μυρωδιά της αναπνοής
- δροσερό και υγρό δέρμα
- πόνος στην κοιλιά
- ναυτία ή εμετός
- διάρροια
- πονοκέφαλος
- σύγχυση
- αίσθημα αποπροσανατολισμού
- αδυναμία
- κιτρίνισμα του δέρματος ή του λευκού των ματιών σε ίκτερο
- κώμα
Όποιος πιστεύει ότι πάσχει από γαλακτική οξέωση ή υπερλακταταιμία θα πρέπει να μιλήσει αμέσως με γιατρό.
Διάγνωση και θεραπεία
Ο γιατρός θα πραγματοποιήσει συνήθως μια εξέταση αίματος για να ελέγξει τα επίπεδα που έχει το γαλακτικό οξύ στο αίμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να ζητήσει από το άτομο να μην φάει, να μην πιει ή να μην ασκηθεί για αρκετές ώρες πριν από την εξέταση.
Εάν οι εξετάσεις ανιχνεύσουν γαλακτική οξέωση, ο γιατρός θα εργαστεί για να διαγνώσει και να θεραπεύσει την υποκείμενη αιτία της. Η θεραπεία θα επιτρέψει στο σώμα να απορρίψει το γαλακτικό οξύ με τον συνήθη τρόπο.
Τελικές σκέψεις
Τι είναι το γαλακτικό οξύ; Είναι ένα οργανικό οξύ που δημιουργείται στο σώμα υπό ορισμένες συνθήκες, ειδικά κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης.
Τι κάνει το γαλακτικό οξύ; Παράγεται κυρίως στους μύες και τα ερυθρά αιμοσφαίρια και οδηγεί σε κόπωση και πόνο. Σχηματίζεται όταν το σώμα διασπά υδατάνθρακες για να τους χρησιμοποιήσει για ενέργεια όταν τα επίπεδα οξυγόνου είναι χαμηλά.
Το γαλακτικό οξύ στον οργανισμό παράγεται από την έντονη άσκηση, μεταξύ άλλων αιτιών, όπως λοιμώξεις, ορισμένες ασθένειες, ορισμένα φάρμακα και ακόμη και δηλητηριάσεις. Οι ειδικοί θεωρούν ότι το φυσιολογικό εύρος γαλακτικού οξέος κυμαίνεται μεταξύ 0,5-2,2 χιλιοστοϊσοδύναμα ανά λίτρο (mmol/L ή mEq/L ) όταν χρησιμοποιείται δείγμα φλεβικού αίματος.
Αναρωτιέστε πώς να απαλλαγείτε από το γαλακτικό οξύ; Εάν η άσκηση προκάλεσε την αύξηση των επιπέδων σας, θα πρέπει να πέσουν στα φυσιολογικά επίπεδα με ξεκούραση και χρόνο. Άλλοι τρόποι διαχείρισης των επιπέδων περιλαμβάνουν τη διατήρηση της ενυδάτωσης, τις διατάσεις, τη λήψη αρκετών ημερών ξεκούρασης και την τροφοδοσία με καλή διατροφή.
