Ο όρος αλλαντίαση αναφέρεται στην δηλητηρίαση που σχετίζεται µε την τοξίνη Clostridium botulinum, ειδικά από κακώς παρασκευασµένα λουκάνικα ή κακώς συντηρημένα τρόφιμα σε κονσέρβα.
Η αλλαντίαση είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή ασθένεια που προσβάλλει το νευρικό σύστημα του σώματός σας. Οι τύποι αλλαντίασης περιλαμβάνουν τη τροφική, τη βρεφική και τη λανθάνουσα αλλαντίαση. Προκαλείται συνήθως από ένα βακτήριο που ονομάζεται Clostridium botulinum και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μυϊκή αδυναμία και παράλυση.
Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει αντιτοξίνη για να αποτραπεί η τοξίνη από το να προκαλέσει μεγαλύτερη βλάβη.
Τι ακριβώς είναι η αλλαντίαση;
Τα βακτήρια παράγουν ένα δηλητήριο (τοξίνη) που μπορεί να προσβάλει το νευρικό σύστημα του σώματός σας.
Αυτή η επίθεση μπορεί να προκαλέσει αδυναμία και παράλυση που επηρεάζει τους μύες που σας βοηθούν να κινείστε και να αναπνέετε. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να αποβεί μοιραία.
Η δηλητηρίαση από αλλαντίαση είναι σπάνια. Επειδή όμως μπορεί να προκαλέσει θάνατο, θα πρέπει πάτε στο πλησιέστερο τμήμα επειγόντων περιστατικών εάν εσείς ή το παιδί σας εμφανίσετε συμπτώματα. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πτώση των βλεφάρων και άλλα που επηρεάζουν τους μυς του προσώπου, των ματιών και του λαιμού σας.
Επίσης, μπορεί τελικά να επηρεάσει τους μύες που σχετίζονται με την αναπνοή.
Ποιοι είναι οι διάφοροι τύποι αλλαντίασης
Υπάρχουν διάφοροι τύποι αλλαντίασης. Τα πιο συνηθισμένα είδη περιλαμβάνουν την τροφική αλλαντίαση, την βρεφική αλλαντίαση και την αλλαντίαση τραυμάτων.
Η ιατρογενής αλλαντίαση και η αλλαντίαση εντερικής τοξιναιμίας ενηλίκων είναι άλλες σπάνιες μορφές αλλαντίασης. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με την αλλαντίαση που σχετίζεται με την κατανάλωση τροφίμων (τροφογενής αλλαντίαση)
Τροφογενής αλλαντίαση
Η τροφογενής αλλαντίαση μπορεί να συμβεί όταν τρώτε τρόφιμα μολυσμένα με σπόρια του Clostridium botulinum.
Όταν τα τρόφιμα αποθηκεύονται ακατάλληλα, τα βακτήρια μπορούν να αναπτυχθούν. Καθώς τα βακτήρια αναπτύσσονται, απελευθερώνουν τις τοξίνες στο φαγητό σας.
Με ποια τρόφιμα σχετίζεται;
Η τροφική αλλαντίαση συμβαίνει συνήθως όταν τα σπιτικά κονσερβοποιημένα τρόφιμα συντηρούνται ή αποθηκεύονται ακατάλληλα. Αν και σπάνια, τα ακατάλληλα κονσερβοποιημένα τρόφιμα που αγοράζονται στο κατάστημα μπορούν επίσης να προκαλέσουν αλλαντίαση.
Άλλες πηγές τροφικής αλλαντίασης περιλαμβάνουν: έλαια εμποτισμένα με βότανα, πατάτες που έχουν ψηθεί σε αλουμινόχαρτο, κονσερβοποιημένες σάλτσες τυριού, σκόρδο σε μπουκάλια, ντομάτες σε κονσέρβα, χυμός καρότου, τρόφιμα που διατηρούνται ζεστά ή παραμένουν χωρίς ψύξη για πολύ καιρό.
Πόσο συχνή είναι η αλλαντίαση;
Η αλλαντίαση είναι σπάνια. Το 2018, 242 επιβεβαιωμένα κρούσματα αλλαντίασης αναφέρθηκαν στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Οι περισσότερες από τις περιπτώσεις αφορούσαν βρεφική αλλαντίαση.
Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της αλλαντίασης;
Τα συμπτώματα της βρεφικής αλλαντίασης μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά. Μπορεί να αναπτυχθούν οπουδήποτε από τρεις έως 30 ημέρες μετά την έκθεση σε σπόρους του Clostridium botulinum.
Τα συμπτώματα της αλλαντίασης σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες ξεκινούν συνήθως στους μύες του προσώπου, των ματιών και του λαιμού. Χωρίς θεραπεία, τα συμπτώματα μπορεί να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματός σας. Τα σημάδια μπορεί να εμφανιστούν από μερικές ώρες έως αρκετές ημέρες μετά την κατάποση σπορίων αλλαντίασης.
Πώς αντιμετωπίζεται η αλλαντίαση;
Ανάλογα με την αιτία και τη σοβαρότητα της αλλαντίασής σας, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες θεραπευτικές επιλογές.
Στην πιο κοινή θεραπεία, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης θα σας χορηγήσει ένα φάρμακο που ονομάζεται αντιτοξίνη. Οι αντιτοξίνες εμποδίζουν τη δράση της τοξίνης στην κυκλοφορία του αίματός σας. Αυτό αποτρέπει τις τοξίνες από το να προκαλέσουν περισσότερη ζημιά. Η αντιτοξίνη όμως δεν μπορεί να θεραπεύσει αυτό που έχει ήδη υποστεί βλάβη. Μπορεί να χρειαστεί να μείνετε στο νοσοκομείο για εβδομάδες ή μήνες ενώ επουλώνεστε.
Εάν έχετε αναπνευστικά προβλήματα, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να σας τοποθετήσει σε μηχάνημα αναπνοής (αναπνευστήρα). Θα παραμείνετε σε αναπνευστήρα μέχρι να υποχωρήσει οποιαδήποτε παράλυση επηρεάζει την αναπνοή σας.
Εάν έχετε αλλαντίαση τραύματος, μπορεί να χρειαστείτε μια επέμβαση για να αφαιρέσετε χειρουργικά το μολυσμένο τμήμα του τραύματός σας. Μετά την επέμβαση, μπορεί να λάβετε αντιβιοτικά για να μην επανέλθει η λοίμωξη.
Πώς μπορώ να προλάβω τη αλλαντίαση;
Μπορείτε να λάβετε μέτρα για την πρόληψη των πιο κοινών τύπων αλλαντίασης.
- Για να αποφύγετε την βρεφική αλλαντίαση: Μην δίνετε μέλι σε μωρά και βρέφη κάτω του ενός έτους, ενώ θα πρέπει να τα θηλάζετε για να επιβραδύνετε την έναρξη της ασθένειας σε περίπτωση ανάπτυξης αλλαντίασης
- Ο βοτουλισμός τραυμάτων: Μπορεί να αποφευχθεί αν δεν κάνετε κατάχρηση ενέσιμων φαρμάκων. Ζητήστε ιατρική περίθαλψη για μια πληγή με σημάδια μόλυνσης, όπως ερυθρότητα, ευαισθησία, πρήξιμο ή πύον αλλά και καθαρίζετε σχολαστικά τις πληγές που έχουν μολυνθεί από βρωμιά και χώμα
- Ιατρογενής αλλαντίαση: Μπορείτε να την αποφύγετε αν κάνετε ενέσεις Botox μόνο από αδειούχους επαγγελματίες υγείας
Η Τροφογενής αλλαντίαση μπορεί να αποφευχθεί
Καταψύξτε τα τρόφιμα εντός δύο ωρών μετά το μαγείρεμα. Η σωστή ψύξη εμποδίζει τα βακτήρια να παράγουν σπόρια.
Μαγειρέψτε τα τρόφιμα σχολαστικά και αποστειρώστε τα κονσερβοποιημένα στο σπίτι τρόφιμα σε χύτρα ταχύτητας στους 121°C (250°F) για 30 λεπτά. Πετάξτε τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα που μυρίζουν άσχημα και γενικά όταν έχετε αμφιβολίες, πετάξτε το τρόφιμο.
Αποθηκεύστε τις οικιακές κονσέρβες τροφίμων μόνο για τους συνιστώμενους χρόνους. Μετά την ασφαλή προετοιμασία, βάλτε ετικέτα και ημερομηνία στα βάζα και αποθηκεύστε τα σε καθαρό, δροσερό και σκοτεινό μέρος. Μην κονσερβοποιείτε περισσότερα τρόφιμα από όσα θα χρησιμοποιήσετε εντός ενός έτους, εκτός εάν οι οδηγίες για ένα συγκεκριμένο τρόφιμο δίνουν άλλες συμβουλές.
Πριν ανοίξετε ένα τρόφιμο που αγοράσατε από το κατάστημα ή μια κονσέρβα στο σπίτι, επιθεωρήστε το για μόλυνση. Το περιεχόμενο μιας κονσέρβας μπορεί να είναι μολυσμένο αν η κονσέρβα έχει διαρροή, εξογκώματα ή είναι διογκωμένη και εξωτερικά δείχνει κατεστραμμένη ή ραγισμένη.
Ακόμη και κονσέρβες που φαίνονται καλά εξωτερικά πιθανά να περιέχουν μολυσμένα τρόφιμα εάν εκτοξεύεται αφρός όταν την ανοίγετε, αν το τρόφιμο που περιέχεται στην κονσέρβα είναι αποχρωματισμένο, μουχλιασμένο ή μυρίζει άσχημα. Εάν το δοχείο σας ή το τρόφιμο στο εσωτερικό του έχει οποιοδήποτε από αυτά τα σημάδια μόλυνσης, πετάξτε το!
Πώς να πετάξετε τα τρόφιμα με ασφάλεια
Αυτές οι ενέργειες θα σας βοηθήσουν να αποτρέψετε ανθρώπους και ζώα από το να έρθουν κατά λάθος σε επαφή με τρόφιμα που μπορεί να είναι μολυσμένα. Θα πρέπει να:
- Φορέστε γάντια πριν πειράξετε ανοιχτά δοχεία τροφίμων που θεωρείτε ότι μπορεί να έχουν μολυνθεί
- Αποφύγετε την επαφή του δέρματός σας με το μολυσμένο τρόφιμο
- Τοποθετήστε το τρόφιμο ή την κονσέρβα σε διπλή σφαγιαζόμενη σακούλα και σφραγίστε την και κλείστε την μετά με ταινία
- Πετάξτε τις σακούλες σε έναν κάδο απορριμμάτων για μη ανακυκλώσιμα σκουπίδια έξω από το σπίτι και μακριά από άλλους ανθρώπους και κατοικίδια ζώα. Μην πετάτε τα τρόφιμα σε νεροχύτη, σκουπιδοφάγο ή τουαλέτα
- Πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι και τρεχούμενο νερό για τουλάχιστον 2 λεπτά μετά το χειρισμό τροφίμων ή δοχείων που μπορεί να είναι μολυσμένα
Σπιτική κονσερβοποίηση και αλλαντίαση
Τα λαχανικά σε οικιακή κονσέρβα είναι η πιο κοινή αιτία εμφάνισης κρουσμάτων αλλαντίασης.
Από το 1996 έως το 2014, αναφέρθηκαν στο CDC 210 κρούσματα τροφογενούς αλλαντίασης. Από τα 145 κρούσματα που προκλήθηκαν από τρόφιμα που παρασκευάστηκαν στο σπίτι, τα 43 κρούσματα, ή το 30%, ήταν από λαχανικά σε οικιακή κονσέρβα.
Αυτά τα κρούσματα συχνά συνέβησαν επειδή οι οικιακοί κονσερβοποιοί δεν ακολουθούσαν τις οδηγίες κονσερβοποίησης, δεν χρησιμοποιούσαν κονσερβοποιητές υπό πίεση, αγνοούσαν τα σημάδια αλλοίωσης των τροφίμων ή δεν γνώριζαν ότι θα μπορούσαν να προσβληθούν από αλλαντίαση από την ακατάλληλη συντήρηση λαχανικών.
Χρησιμοποιήστε τις κατάλληλες τεχνικές κονσερβοποίησης στο σπίτι. Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της τροφογενούς αλλαντίασης είναι να ακολουθείτε προσεκτικά τις οδηγίες για την ασφαλή κονσερβοποίηση στο σπίτι.
Χρησιμοποιήστε έναν πιεστικό κονσερβοποιητή για τρόφιμα χαμηλής οξύτητας και ακολουθήστε όλους τους καθορισμένους χρόνους επεξεργασίας για την ασφαλή οικιακή κονσερβοποίηση όλων των τροφίμων. Αποφύγετε να χρησιμοποιήσετε συσκευή πολλαπλών μαγειρικών συσκευών, και ας έχει κουμπί “κονσερβοποίηση” ή “κονσερβοποίηση με ατμό”.
Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στους χρόνους επεξεργασίας για τα τρόφιμα με χαμηλή οξύτητα (pH >4,6), στα οποία περιλαμβάνονται όλα τα λαχανικά, ορισμένες ντομάτες, σύκα, όλα τα κρέατα, τα ψάρια και τα θαλασσινά. Απορρίψτε με ασφάλεια όλα τα διογκωμένα, αεριούχα ή αλλοιωμένα κονσερβοποιημένα τρόφιμα.
Πριν καταναλώσετε ντομάτες σε σπιτική κονσέρβα, τρόφιμα που περιέχουν ντομάτες σε σπιτική κονσέρβα ή οποιαδήποτε τρόφιμα σε σπιτική κονσέρβα με χαμηλή οξύτητα, βράστε τα σε κατσαρόλα, ακόμη και αν δεν εντοπίζετε σημάδια αλλοίωσης. Αν βρίσκεστε σε υψόμετρο χαμηλότερο των 1.000 ποδιών, βράστε για 10 λεπτά τα τρόφιμα. Για κάθε επιπλέον 1000 πόδια ύψος, προσθέστε 1 λεπτό βρασμού.
Εάν γνωρίζετε ότι τα τρόφιμα δεν έχουν υποστεί επεξεργασία σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα και τις συνιστώμενες μεθόδους, μην τα φάτε και πετάξτε τα με ασφάλεια. Αφού ανοίξετε οποιαδήποτε κονσερβοποιημένα ή παστά τρόφιμα, αποθηκεύστε τα στο ψυγείο.
Θα πρέπει να θυμάστε ότι
Η τροφογενής αλλαντίαση είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή ασθένεια που προκαλείται από την κατανάλωση τροφίμων που έχουν μολυνθεί με την τοξίνη που προκαλεί την ασθένεια.
Δεν μπορείτε να δείτε, να μυρίσετε ή να γευτείτε τη βοτουλινική τοξίνη. Η λήψη όμως ακόμη και μιας μικρής γεύσης τροφής που περιέχει αυτή την τοξίνη μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.
