Η γιορτή του Πατέρα είναι μια ευκαιρία να φωτίσουμε έναν ρόλο που συχνά παραμένει στη σκιά.
Όχι απλώς τον πατέρα ως πάροχο ή υποστηρικτή, αλλά ως άνθρωπο με ανάγκες, επιλογές και… ψυγείο. Οι πατέρες μετά τα 40 βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σημείο ζωής, όπου η σχέση με τη διατροφή δεν είναι απλώς θέμα υγείας, είναι κομμάτι της ταυτότητας, της ψυχικής ανθεκτικότητας και της αυτοφροντίδας.
Διατροφή και ψυχική υγεία
Έρευνες έχουν δείξει ότι η ποιότητα της διατροφής σχετίζεται στενά με την ψυχική υγεία. Μελέτες όπως αυτή του Jacka et al. (2010) αναδεικνύουν τη σύνδεση ανάμεσα σε διατροφή υψηλής ποιότητας (πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και ω-3 λιπαρά) και μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.
Αντιθέτως, διατροφή με επεξεργασμένα τρόφιμα, υψηλή σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα άγχους και συναισθηματικής αστάθειας (Sánchez-Villegas et al., 2015).
Για τον πατέρα μετά τα 40, η διατροφή λειτουργεί όχι μόνο ως εργαλείο πρόληψης σωματικών νοσημάτων αλλά και ως δείκτης εσωτερικής φροντίδας. Όταν παραμελείται η ποιότητα των γευμάτων, πολλές φορές παραμελείται και η προσωπική φροντίδα στο σύνολο της.
Το αρσενικό «δεν ασχολείται με τέτοια»
Η παραδοσιακή αντίληψη της αρρενωπότητας συνδέεται με το αρσενικό που «δεν ασχολείται με τέτοια»
Σύμφωνα με έρευνα του Courtenay (2000), η υιοθέτηση ανθυγιεινών συνηθειών από άνδρες πολλές φορές προκύπτει ως επιβεβαίωση του ανδρικού ρόλου, ενώ η υγεία και η φροντίδα του εαυτού εκλαμβάνονται ως «γυναικεία υπόθεση».
Το αποτέλεσμα είναι η καθυστέρηση πρόληψης, η υποτίμηση των προειδοποιητικών σημείων και μια βαθιά εσωτερίκευση της ιδέας ότι το να ασχολείσαι με το τι τρως είναι αδυναμία. Κι όμως, η ψυχική ανθεκτικότητα δεν είναι η απόσταση από την ανάγκη, είναι η ικανότητα να τη διαχειρίζεσαι συνειδητά.
Η οικογένεια λειτουργεί ως βασικό πεδίο μάθησης της διατροφικής συμπεριφοράς. Ένας πατέρας ασκεί σημαντική επίδραση στα διατροφικά πρότυπα των παιδιών. Σύμφωνα με τον Patrick & Nicklas (2005), η συμμετοχή του πατέρα σε επιλογές και τελετουργίες φαγητού σχετίζεται με υγιεινότερες συνήθειες στα παιδιά.
Αν ο πατέρας παραλείπει γεύματα, τρώει γρήγορα, ή δηλώνει «σιχαίνομαι τις σαλάτες», αυτά τα μηνύματα εσωτερικεύονται. Αντιθέτως, όταν δίνεται το παράδειγμα της ισορροπημένης και συνειδητής σχέσης με το φαγητό, το πρότυπο γίνεται πιο θεμελιώδες από οποιαδήποτε λεκτική νουθεσία.
Από αύριο…
Βέβαια οι μεγάλες αλλαγές δεν ξεκινούν με σπασμωδικές αποφάσεις τύπου «από αύριο κόβω τα πάντα». Η ψυχολογική προσέγγιση δίνει έμφαση στη βιωσιμότητα και στην αποδοχή. Ορισμένες προτάσεις για μακροπρόθεσμη επίτευξη του στόχου είναι οι ακόλουθες:
Mindfuleating
Η επίγνωση του φαγητού, χωρίς βιασύνη, χωρίς multitasking.
Ο πατέρας μπορεί να μάθει να αισθάνεται το φαγητό, όχι απλώς να το καταναλώνει. Να νοιώθει τα υλικά, τη γεύση, το άρωμα, την απόλαυση που του προσφέρει αυτό που τρώει, τη στιγμή που το τρώει.
Στοχοθέτηση βασισμένη στις αξίες
Δεν αλλάζεις διατροφικές συνήθειες γιατί πρέπει, αλλά γιατί σέβεσαι το σώμα σου και θες να είσαι παρών για την οικογένεια σου.
Αυτο-συμπόνια (self-compassion)
Η αλλαγή χρειάζεται κατανόηση, όχι αυτοκριτική. Δεν υπάρχει τέλεια διατροφή, υπάρχει όμως εξέλιξη χωρίς ενοχή.
Συμπερασματικά, η διατροφή του πατέρα δεν είναι απλώς αριθμοί και θερμίδες, αλλά ψυχο-συναισθηματική δήλωση. Είναι η αναγνώριση ότι η φροντίδα δεν σταματά στο να φροντίζεις τους άλλους, αλλά αρχίζει από το να μάθεις να φροντίζεις τον εαυτό σου.
Ο πατέρας μετά τα 40 μπορεί να είναι πρότυπο, όχι επειδή τα κάνει όλα τέλεια, αλλά επειδή επιλέγει να κάνει κάτι καλύτερο, λίγο κάθε φορά.
Βιβλιογραφία
- Jacka FN et al. (2010). Association of Western and traditional diets with depression and anxiety. American Journal of Psychiatry.
- Sánchez-Villegas A et al. (2015). The association between the Mediterranean diet and depression. BMC Medicine.
- Courtenay WH. (2000). Constructions of masculinity and their influence on men’s well-being. Social Science & Medicine.
- Patrick H, Nicklas TA. (2005). A review of family and social determinants of children’s eating patterns and diet quality. Journal of the American College of Nutrition.
