Απόκριες. Η πιο εύθυμη γιορτή του χρόνου είναι εδώ! Διονυσιακό ξεφάντωμα, με αδιάκοπο τραγούδι και χορό, αλκοόλ και φαγητό, σάτιρα και γέλια!
Τι θα ντυθείς φέτος;
Η παραπάνω ερώτηση που δεν υπονοεί τη γύμνια του σώματος τον υπόλοιπο χρόνο, αλλά την πρόθεση για μεταμφίεση στο εκάστοτε καρναβάλι, μεγάλο ή μικρό πάρτυ ή σε οποιαδήποτε άλλη αποκριάτικη εκδήλωση.
Πρωταγωνιστές στη διαδικασία της εξωτερικής αλλαγής είναι φυσικά οι μάσκες και τα κοστούμια! “Ντυνόμαστε” σούπερ ήρωες, μυθικά πλάσματα, εξωτικά ζώα. Μεταμφιεζόμαστε σε χαρακτήρες από άλλους πολιτισμούς ή εποχές, μεταμορφωνόμαστε σε άψυχα αντικείμενα που ζωντανεύουν ή εξωγήινα πλάσματα.
Φοράμε τη μάσκα και δεν είμαστε πια η Ελένη, ο Γιάννης ή ο Κώστας. Είμαστε αγνώριστοι. Είμαστε ο,τιδήποτε έχουμε ως φαντασίωση. Βάζουμε τη μάσκα και υιοθετούμε ποιότητες και χαρακτηριστικά του ήρωά μας. Τώρα γινόμαστε πιο αστείοι ή πιο σοβαροί, πιο τρομακτικοί ή πιο ευάλωτοι, πιο αποκρουστικοί ή πιο σαγηνευτικοί, πιο τολμηροί και ατρόμητοι.
Μπορούμε επιτέλους να είμαστε, λίγο ή πολύ, εκτός εαυτού. Βιώνουμε μια αίσθηση απελευθέρωσης από τα όρια της ταυτότητάς μας, αλλά και τους αυστηρούς κανόνες που ορίζουν τη ζωή μας. Και το γλεντάμε! Παρόλα αυτά, οι απόκριες κάποια στιγμή τελειώνουν και εμείς επιστρέφουμε υπάκουα στη ροή του χρόνου. Φορώντας τα καθημερινά μας ρούχα…χωρίς μάσκες…
Μιλάμε για τις αόρατες μάσκες
Τι συμβαίνει όταν όμως η μάσκα γίνεται απαραίτητο αξεσουάρ για την εμφάνισή μας, αλλά και για την ίδια μας την ύπαρξη;
Προλαμβάνοντας πιθανές παρεξηγήσεις, το κείμενο δεν αναφέρεται στη χρήση της μάσκας τύπου FFP2. KN95, χειρουργικής κτλ, οι επιδράσεις των οποίων στο άτομο και στις σχέσεις του θα μπορούσαν να είναι ενδιαφέρον θέμα, σε μια άλλη στιγμή.
Αυτές για τις οποίες γίνεται αναφορά τώρα, δεν έχουν ίχνος ίνας υφάσματος ή άλλου υλικού. Είναι αόρατες, ανθεκτικές στις εξωτερικές συνθήκες και έχουν τη φήμη ότι είναι ιδιαίτερα προστατευτικές και αποτελεσματικές στις επαφές μας με τους γύρω μας αλλά και με τον εαυτό μας.
Αφού είναι έτσι, αξίζει να επενδύσουμε ενέργεια και χρόνο από τη ζωή μας για να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε και τη δική μας. Το επιτυχημένο τελικό αποτέλεσμα περιλαμβάνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θέλουν οι άλλοι να δουν σε εμάς. Ή ακριβέστερα, αυτά που υποθέτουμε ότι θέλουν οι σημαντικοί μας άλλοι, να δουν σε εμάς.
Δεν θέλουμε να τους εκπλήξουμε, όπως στην περίπτωση του καρναβαλιού. Θέλουμε να τους βεβαιώσουμε ότι, ναι, μπορούμε να είμαστε αυτό που θέλουν! Που είναι φυσικά αυτό που θέλουμε κι εμείς! Θέλω αυτό που θέλεις… θέλω να θέλεις, αυτό που θέλω… Ουπς, σαν να μπερδεύτηκαν τα θέλω μας…
Μια μάσκα που δεν αντιλαμβανόμαστε
Φτιάχνουμε και φοράμε τη μάσκα, συχνά, χωρίς να το καταλάβουμε. Ξεχνάμε να τη βγάλουμε. Ίσως να θέλουμε να ξεχάσουμε ότι κάτω από αυτήν υπάρχει το δέρμα μας και δεν αναγνωρίζουμε τι κόστος πληρώνουμε, όσο την έχουμε σφιχτά πάνω μας.
Πασχίζουμε να δημιουργήσουμε το καλύτερο δυνατό, το τελειότερο καλούπι. Και μετά κοπιάζουμε να ταιριάξουμε το σχήμα μας, ιδιαίτερο, μοναδικό και ακόμα ζωντανό, στις άκαμπτες διαστάσεις του προσωπείου. Χαμογελάμε κρυφά, θεωρώντας ότι καταφέραμε επιτέλους να γίνουμε, να μεταμορφωθούμε σε αυτό που, τάχα, πάντα θέλαμε.
Ξεγελάμε τους άλλους και τον εαυτό μας. Το χαμόγελο κρατάει για λίγο, καθώς η ανάσα ολοένα και βαραίνει. Ασφυκτιούμε. Υπάρχουν φορές που δεν τη φορέσαμε για αστείο, έτσι για να δούμε πώς φαινόμαστε. Όταν τη βάλαμε στο πρόσωπό μας, αυτό ήταν το μόνο που μπορούσαμε να κάνουμε. Ήταν σωτήριο για την επιβίωσή μας. Κι έτσι μπορέσαμε να φτάσουμε ως εδώ. Και μη παρέκει.
Η παρατεταμένη παραμονή μέσα στην αλύγιστη μάσκα και η έλλειψη ζωτικού αέρα αλλοιώνει σταδιακά ό,τι υπάρχει κάτω από αυτήν. Τα έμφυτα χαρακτηριστικά και λειτουργίες, την ικανότητα να αισθανόμαστε και να συναισθανόμαστε, τη νοητική διαύγεια, τις δεξιότητες που έχουμε καλλιεργήσει.
Αμφισβητούμε και παραμελούμε τις ανάγκες μας. Δυσκολευόμαστε ακόμα και να τις ονομάσουμε. Απομονώνουμε τον αυθεντικό εαυτό μας και συστηνόμαστε σαν μια φιγούρα απομακρυσμένη από την αλήθεια μας.
Άραγε θα την ξαναφορέσεις;
Ακριβώς επειδή πρόκειται για μια κατάσταση ψεύτικη, μη συμβατή με τη φύση μας, αργά ή γρήγορα, εμφανίζονται εκείνα τα σημάδια που μας καλούν στην αφαίρεση της μάσκας, στην απελευθέρωση της αναπνοής.
Το πόσο έτοιμοι είμαστε να την αποχωριστούμε και να φροντίσουμε τις πληγές που θα αντικρίσουμε βγάζοντας την, θα καθορίσει το, αν σύντομα θα την ξαναφορέσουμε, την ίδια ή μια παρόμοια ή θα απαλλαχθούμε οριστικά από τη χρήση της.
Η συντροφιά εκείνων που έχουν ίσως διανύσει ένα παρόμοιο μονοπάτι και καταλαβαίνουν βαθιά τι μας συμβαίνει, αλλά και εκείνων που αντέχουν να μας βλέπουν με τις πληγές ανοιχτές και μας υποστηρίζουν μέχρι να τις επουλώσουμε, είναι η κατάλληλη παρέα σε αυτήν την πορεία.
Η ομορφιά του εαυτού δεν αποκαλύπτεται ούτε στην άκριτη και ξέφρενη εκδήλωση των ενστίκτων μας, ούτε στην ταύτιση με προκαθορισμένα σχέδια, που απέχουν όμως από το προσωπικό σχέδιο για τη ζωή μας. Συγκρατούμαστε και αφηνόμαστε. Επηρεαζόμαστε και επηρεάζουμε τους άλλους. Εμπνέουμε και εμπνεόμαστε από αυτούς.
Έτσι αναδύεται η δική μου και η δική σου ομορφιά. Μέσα στη γιορτή της ζωής, το πρόσωπό μου μοιάζει με το δικό σου. Αλλά τα δυο τους είναι τόσο ξεχωριστά. Μέσα στο καρναβαλικό κλίμα και αποχαιρετώντας τον σκοτεινό χειμώνα, ας αφεθούμε στη χαρά του χορού, με την ευχή να αποχαιρετίσουμε σύντομα και τις μάσκες, παντός είδους!
