Επιμέλεια Άρθρου: Κωνσταντίνος Λιακέας
Μ- Τι όμορφα που είναι εδώ στην πλατεία Maggiore της Μπολόνια! Ζεστός καπουτσίνο σερβιρισμένος στο παλιό καφέ Vittorio Manuele, και γύρω, γύρω τα palazzo από τον 11ο αιώνα, η βασιλική του Αγ. Πετρόνιου, και το υπέροχο συντριβάνι του Ποσειδώνα… Πόσο παλιά να ξεκινά, άραγε, η ιστορία της Μπολόνια;
Κ- Ξέρουμε από αρχαιολογικά ευρήματα οτι τον 6ο αιώνα π.Χ. οι Ετρούσκοι έκαναν αποστράγγιση των βάλτων στην περιοχή. Τοτε έφτιαξαν κτίρια από τούβλα για να αντικαταστήσουν τις υπάρχουσες απλοϊκές καλύβες.
Μ- Μηπως έχουν κι εδώ κανάλια, όπως στη Βενετία;
Κ- Ναι! Αν ξέρεις που να κοιτάξεις στην πόλη, θα βρεις και σημεία με κανάλια μεταξύ κτιριακων συγκροτημάτων, που θυμίζουν λίγο τη Βενετία! Και μάλιστα, η Μπολόνια θεωρείται η δεύτερη πιο καλοδιατηρημένη μεσαιωνική πόλη στην Ιταλία μετά τη Βενετία!
Μ- Γιατί άραγε να ονομάστηκε έτσι η Μπολόνια;
Κ- Οι Ετρούσκοι την ονόμαζαν Felsina και την έκαναν ένα καλά οργανωμένο αστικό κέντρο, ισχυρό και πλούσιο. Αργότερα, ένας κελτικός λαός από το βορρά την καταλαμβάνει και στη συνέχεια άλλες γαλατικές φυλές για τους επόμενους τρεις αιώνες. Γύρω στον 3ο αιώνα πΧ έρχονται οι Ρωμαίοι που έχουν ήδη κατακτήσει την Καρχηδόνα και ανεβαίνουν προς το βορρά. Αυτοί έδωσαν πολλές μάχες με τους Γαλάτες για την πόλη, την οποία στη συνέχεια μετονόμασαν σε Bononia, που σημαίνει “γη πλούσια σε όλα τα αγαθά”.
Μ- Ο εγκατάσταση των Ρωμαίων έφερε, όπως είναι αναμενόμενο, και πολλά δημόσια έργα, δεν είναι έτσι;
Κ- Σωστά! Οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν ναούς, θέατρα, δημόσια λουτρά και σημαντικό υδραγωγείο, που εξακολουθούν να λειτουργούν σήμερα. Κατασκευάστηκε ένα δίκτυο οδών, το σημαντικότερο από το οποίο είναι η Aemilia, το 187 π.Χ., που αποτελεί και το σημερινό όνομα για ολόκληρη την περιοχή.
Μ- Να υποθέσουμε οτι η Μπολόνια ακολούθησε τη μοίρα της δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατα τον 5ο αιώνα που επήλθε παρακμή;
Κ- Πράγματι. Παρόλα αυτά, η Bononia συνεχίζει να είναι μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Ιταλίας, λόγω της στρατηγικής της θέσης και του φυσικού και αρχιτεκτονικού της πλούτου. Σίγουρα, όμως, εξαντλήθηκε κι αυτή από αλεπάλληλες εισβολές βαρβάρων.
Μ- Και τότε, έγινε επίσκοπος ο Πετρόνιος που οργάνωσε την ανοικοδόμηση του κέντρου και ανανέωσε την πόλη! Αργότερα, η πόλη τον τίμησε ανακυρύσσοντάς τον προστάτη άγιο και αφιερώνοντας του τη βασιλική που δεσπόζει στην πλατεία Maggiore!
Κ – Και έχει πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία η όψη της, αφού παραμένει από τότε ημιτελής!
Μ- Ναι! Λέγεται οτι ο Πάπας Pius ΙV ανησύχησε οτι ο ναός αυτός θα ξεπερνούσε σε ομορφιά τον Αγ. Πέτρο και διέταξε την παύση εργασιών!
Κ- Και παρόλα αυτά, ο ναός αυτός σου τραβά το βλέμμα και σου προκαλέι δέος. Ειναι η 6η μεγαλύτερη της Ευρώπης! Αξίζει πολύ να παρατηρήσεις το ηλιακό ρολόι και τα σύμβολα των ζωδιων σχεδιασμένα στα δεξιά της εισόδου.
Μ- Οι Μπολονέζοι πάντα καμάρωναν για την οικονομική τους ευημερία και έχτιζαν την πόλη τους ώστε να φαίνονται τα πλούτη τους σε αρμονικό δέσιμο με το σύνολο.
Κ- Πράγματι. Στη Φλωρεντία και στη Ρώμη, τα μεμονωμένα κτίρια είναι πιο σημαντικά από τη διάταξη της πόλης. Στη Μπολόνια συμβαινει το αντίστροφο: εδώ, ακόμη και τα πιο όμορφα αναγεννησιακά και μπαρόκ παλάτια αποτελούν μέρος του μεσαιωνικού πολεοδομικού σχεδίου, που εκτείνεται όπως οι ακτίνες ενός τροχού από την καρδιά της πόλης. Οι αδιάκοποι δρόμοι και τα 35 χιλιόμετρα κιονοστοιχιών, που χαρακτηρίζουν την πόλη, δεν επιτρέπουν την απομόνωση των παλατιών της.
Μ- Ειχαν όμως και τον τρόπο τους να ξεχωρίζουν οι πιο δυνατές φεουδαρχικές οικογένειες: έχτιζαν η καθεμιά το δικό της ψηλό πύργο! Και όσο πιο δυνατή ήταν η οικογένεια, τόσο πιο ψηλό πύργο είχαν!
Κ- Φαντάζομαι πώς θα ήταν στα χρόνια της μεγάλης ευμάρειας της πόλης που οι πύργοι έφταναν τους 180!
Μ- Σημεία σταθμοί, στη σημερική Μπόλόνια, οι δύο εναπομείναντες πύργοι, Asinelli, 97 μέτρα ύψος και Garisenda, 48 μέτρα.
Κ- Οι οποίοι, μάλιστα, γέρνουν με κλίση 2.5 και 3 μέτρα αντίστοιχα… και κάθε χρόνο και λίγο περισσότερο!
Μ- Αρχαιότατο και το πανεπιστήμιο της Μπολόνια, από τον 11ο αιώνα με καταπληκτικές προσωπικότητες, γίγαντες του ιταλικού πολιτισμού να έχουν φοιτήσει εδώ: ο Δάντης, ο Πετράρχης, ο Βοκκάκιος, ο Αριόστο και πολλοί άλλοι.
Κ- Εντυπωσιακή, όμως, και η εθνική τους πινακοθήκη! Η συλλογή της αποτελείται από έργα ζωγράφων της Σχολής της Μπολόνια: οι Καράτσι, ο Φραγκίσκος Αλμπάνι, ο Γκουίντο Ρένι, ο Ντομενιτσίνο, ο Γκουερτσίνο, ο Φράντσα, ο Πελλεγκρίνο Τιμπάλντι και πολλοί άλλοι, με δημοφιλέστερο έργο την “Αγία Καικιλία” του Ραφαήλ!
Μ- Σε ποιόν αιώνα θα λέγαμε οτι έφτασε στο απώγειο της πολιτιστικής της ακμής η Μπολόνια;
Κ- Στην 13ο, χωρίς αμφιβολία. Την εποχή εκείνη, τα τείχη της πόλης επεκτάθηκαν και η Μπολόνια έγινε ένα από τα δέκα πιο πυκνοκατοικημένα κέντρα στην Ευρώπη. Λένε οτι η αστική της ανάπτυξη έφτασε τότε εκείνη του Παρισιού. Ονομαστά και τα μεταξουργεία της Μπολόνια που ξεκινώντας από τους επόμενους αιώνες, έφτασαν να αντιπροσωπεύουν το ύψος της ευρωπαϊκής τεχνολογίας μέχρι τον 18ο αιώνα.
Μ- Και πότε γίνεται διάσημη για τα φαγητά της;
Κ- Από τον 17ο! Τότε γίνεται διάσημο το περίφημό της λουκάνικο! Η Μπολόνια προσέφερε στον κόσμο του φαγητού τα τορτελίνια, τη μορταδέλα και το ραγού. Ενα τυπικό γεύμα περιλαμβάνει το περίφημο αλλαντικό culatello, τορτελίνια με γέμιση από κολοκυθανθούς και τυριά στρακίνο και σκουακερόνε, φασιανό με μέλι και βαλπολιτσέλα.
Μ- Με όλη αυτήν την κουβέντα, μου άνοιξε η όρεξη! Πάμε να δοκιμάσουμε κάτι από αυτά τα ωραία φαγητά στο Trattoria Anna Maria, στο κέντρο, κοντά στο πανεπιστήμιο και την πινακοθήκη; Διάσημο, παραδοσιακό, ζεστό και ό,τι πρέπει τώρα το μεσημέρι..
Κ- Βεβαίως! Και μιας και είναι κοντά 14.00 η ώρα, πάμε να ρωτήσουμε για τραπέζι!
Μ- Γιατί αναφέρεις την ώρα;
Κ- Οι Ιταλοί είναι πολύ συνεπείς με τις ώρες φαγητού, κάτι που επηρεάζει, αναπόφευκτα, και το ωράριο των εστιατορίων. Από τις 13.00 μέχρι τις 15.00 μάλλον θα χρειαστεί να περιμένουμε σε ουρά, όπου κι αν πάμε για μεσημεριανό. Και πολλά εστιατόρια και osterias κλείνουν το απόγευμα, για να ανοίξουν ξανά το βράδυ!
Μ- Οπως και να χει, το σίγουρο είναι οτι περνάει κανείς πολύ καλά στη Μπολόνια!
