Τα ερυθρά αιμοσφαίρια, επίσης γνωστά ως ερυθροκύτταρα, μεταφέρουν οξυγόνο στους ιστούς του σώματός το οποίο μετατρέπεται σε πολύτιμη ενέργεια.
Το αίμα μας μάλιστα φαίνεται κόκκινο επειδή τα ερυθρά αιμοσφαίρια αποτελούν το 40% . Γενικά, τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά οξυγόνου από τους πνεύμονές στους ιστούς του σώματός. Οι ιστοί μας παράγουν ενέργεια με το οξυγόνο και απελευθερώνουν ένα απόβλητο, που προσδιορίζεται ως διοξείδιο του άνθρακα. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν τα απόβλητα του διοξειδίου του άνθρακα στους πνεύμονές για να τα εκπνεύσουμε.
Έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής επειδή δεν διαθέτουν κεντρική μεμβράνη (πυρήνα). Όταν ένα ερυθρό αιμοσφαίριο ταξιδεύει μέσα στα αιμοφόρα αγγεία, καταναλώνει το ενεργειακό του απόθεμα και επιβιώνει κατά μέσο όρο μόνο 120 ημέρες.
Πού παράγονται
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια αναπτύσσονται στον μαλακό οστικό ιστό του σώματός (μυελός των οστών) και απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματός αφού ωριμάσουν πλήρως, πράγμα που διαρκεί περίπου επτά ημέρες.
Παίρνουν το έντονο κόκκινο χρώμα τους από μια πρωτεΐνη που λέγεται αιμοσφαιρίνη. Είναι μικροσκοπικά και έχουν το σχήμα ενός επίπεδου δίσκου ή ντόνατ, το οποίο είναι στρογγυλό με μια εσοχή στο κέντρο, αλλά δεν είναι κοίλο. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια δεν έχουν πυρήνα όπως τα λευκά αιμοσφαίρια. Αυτό τους επιτρέπει να αλλάζουν σχήμα και να μετακινούνται ευκολότερα σε όλο το σώμα σας.
Συνήθεις παθήσεις που τα επηρεάζουν
Οι παθήσεις των ερυθρών αιμοσφαιρίων έχουν είτε χαμηλό είτε υψηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων. Οι ιατρικές καταστάσεις που επηρεάζουν τον χαμηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων περιλαμβάνουν:
- Αναιμία: Το αίμα σας μεταφέρει λιγότερο οξυγόνο από το κανονικό και προκαλεί στο σώμα σας αίσθημα κρύου, κούρασης και αδυναμίας
- Απώλεια αίματος: Το σώμα σας χάνει περισσότερα κύτταρα αίματος από όσα μπορεί να παράγει
- Διαταραχή του μυελού των οστών:
- Παρουσιάζεται βλάβη στο μυελό των οστών όπου σχηματίζονται τα ερυθρά αιμοσφαίρια (λευχαιμία, λέμφωμα)
- Καρκίνος: Ορισμένοι καρκίνοι και η χημειοθεραπεία για τον καρκίνο μπορεί να επηρεάσουν τον αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων που παράγει το σώμα
Αντίστοιχα, οι ιατρικές καταστάσεις που επηρεάζουν τον υψηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων περιλαμβάνουν:
- Πολυκυτταραιμία: Ένας υψηλός αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων προκαλεί την πύκνωση του αίματός σας, οδηγώντας σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο
- Συγγενής καρδιοπάθεια: Μία ή περισσότερες δομές στην καρδιά σας είναι ακανόνιστες λόγω μη πλήρους σχηματισμού κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη
- Πνευμονοπάθεια: Ο ιστός στους πνεύμονές σας παρουσιάζει ουλές λόγω εμφυσήματος, ΧΑΠ ή πνευμονικής ίνωσης
- Υποξία: Το επίπεδο οξυγόνου στο αίμα σας είναι χαμηλό
- Μονοξείδιο του άνθρακα: Το κάπνισμα αυξάνει την πιθανότητα έκθεσής σας σε μονοξείδιο του άνθρακα
Τα συνήθη συμπτώματα που αφορούν τις παθήσεις των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι κόπωση, μυϊκή αδυναμία, έλλειψη ενέργειας, πονοκέφαλος ή ζάλη, θολή όραση και κρύα χέρια και πόδια.
Τι προκαλεί χαμηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων
Οι αιτίες που συμβάλλουν σε χαμηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων περιλαμβάνουν την έλλειψη βιταμινών (σίδηρος, Β9 και Β12), τον υποσιτισμό και διάφορες προϋπάρχουσες ιατρικές καταστάσεις ή θεραπεία καρκίνου (χημειοθεραπεία).
Τι προκαλεί υψηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων
Οι αιτίες που συμβάλλουν σε υψηλό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων περιλαμβάνουν το κάπνισμα, την διαβίωση σε μεγάλο υψόμετρο, την λήψη φαρμάκων που βελτιώνουν τις επιδόσεις (αναβολικά στεροειδή), την αφυδάτωση και ιατρικές καταστάσεις καρδιακής ή πνευμονικής νόσου.
Πώς ελέγχουμε τα ερυθρά αιμοσφαίρια
Η εξέταση πλήρους αίματος (CBC) εξετάζει πόσα αιμοσφαίρια (ερυθρά και λευκά) υπάρχουν στο αίμα. Ένας ιατρός θα πάρει δείγμα του αίματός για να μετρήσει πόσα ερυθρά αιμοσφαίρια υπάρχουν. Ο φυσιολογικός αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων διαφέρει ανάλογα με το άτομο:
- Άνδρες: 4,7 έως 6,1 εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια ανά μικρολίτρο αίματος
- Γυναίκες: 4,2 έως 5,4 εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια ανά μικρολίτρο αίματος
- Παιδιά: 4,0 έως 5,5 εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια ανά μικρολίτρο αίματος
Η θεραπεία για τις διαταραχές των ερυθρών αιμοσφαιρίων ποικίλλει ανάλογα με τη διάγνωση και τη σοβαρότητα της πάθησης. Η θεραπεία κυμαίνεται από τη λήψη βιταμινών, μια καλά ισορροπημένη διατροφή, την θεραπεία των υφιστάμενων ιατρικών καταστάσεων ή την μετάγγιση αίματος.
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια και η φροντίδα τους
Μπορείτε να διατηρήσετε υγιή τα ερυθρά αιμοσφαίρια τρώγοντας μια θρεπτική διατροφή πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα.
Κλείνοντας να θυμάστε ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια κινούνται συνεχώς σε όλο το σώμα για να μεταφέρουν οξυγόνο στους ιστούς και να απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα. Διατηρώντας τα υγιή μειώνουμε τον κίνδυνο διαταραχών τους.
