H αντίσταση στην ινσουλίνη είναι μία μεταβολική διαταραχή και αποτελεί τη βάση για τη συνακόλουθη ανάπτυξη πολλών μεταβολικών, ενδοκρινικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Ινσουλίνη
Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη η οποία παράγεται από το πάγκρεας και είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση φυσιολογικού σακχάρου αίματος.
Επιπλέον, συνεισφέρει στην παραγωγή ενέργειας, την καύση του λίπους και σε άλλες εξίσου σημαντικές λειτουργίες του οργανισμού μας. Σε υγιείς καταστάσεις, μετά από ένα γεύμα, τα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα αυξάνονται, γεγονός που προκαλεί την αύξηση της ινσουλίνης, η οποία σπεύδει να εισάγει τη γλυκόζη στα κύτταρά μας, αποτελώντας το «καύσιμο» του οργανισμού μας.
Με την παραπάνω διαδικασία το σάκχαρο του αίματός μας διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα.
Τι συμβαίνει κατά την αντίσταση της ινσουλίνης
Ο οργανισμός προβάλλει αντίσταση στην ινσουλίνη, δηλαδή δεν «αφήνει» να πραγματοποιήσει τον ρόλο της και να μεταφέρει τη γλυκόζη στα κύτταρα.
Έτσι, έχουμε σαν αποτέλεσμα την υψηλή συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα.
Συνήθη συμπτώματα ινσουλινοαντίστασης
Γενικώς, τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι που παρουσιάζουν ινσουλινοαντίσταση δεν μπορούν να το αντιληφθούν εάν δεν κάνουν τις εξετάσεις για τον έλεγχο επιπέδου σακχάρου.
Παρόλα αυτά, παρουσιάζονται κάποια συμπτώματα όπως αύξηση του σωματικού βάρους και συσσώρευση λίπους κυρίως γύρω από την περιοχή της κοιλιάς, δυσκολία στην απώλεια βάρους, εύκολη κόπωση και έλλειψη ενέργειας καθώς επίσης και αυξημένη αρτηριακή πίεση.
Μπορούν να πραγματοποιηθούν συγκεκριμένες εξετάσεις που εντοπίζουν τις μεταβολικές διαταραχές και σχετίζονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη, οι οποίες ονομάζονται μεταβολομικές αναλύσεις.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ινσουλινοαντίστασης
Υπάρχουν διάφορες αιτίες και παράγοντες που μπορούν να ευθύνονται για την εμφάνιση της αντίστασης στην ινσουλίνη.
Άλλοι οφείλονται σε γενετική προδιάθεση ενώ άλλοι έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες του ατόμου. Οι κυριότεροι παράγοντες εντοπίζονται στην ακόλουθη λίστα:
- Παχυσαρκία
- Καθιστική ζωή
- Διατροφή πλούσια σε απλούς υδατάνθρακες (π.χ. αρτοσκευάσματα, μπισκότα, δημητριακά πρωινού με ζάχαρη)
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Διαβήτης κύησης
- Οικογενειακό ιστορικό ινσουλινοαντίστασης ή διαβήτη
- Κάπνισμα
- Ηλικία άνω των 45
- Ορμονικές διαταραχές (π.χ. σύνδρομο Cushing)
- Μακροχρόνια χρήση φαρμάκων με στεροειδή και αντιψυχωσικά
- Διαταραχές ύπνου (π.χ. υπνική άπνοια)
Ασθένειες που συνδέονται με την αντίσταση της ινσουλίνης
Τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης προάγουν τη φλεγμονή και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων.
Συνέπεια αυτού είναι η ανάπτυξη σοβαρών ασθενειών που απειλούν την υγεία. Οι άρρηκτα συνδεδεμένες ασθένειες με την ινσουλινοαντίσταση είναι η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα (π.χ. στεφανιαία νόσος), ο σακχαρώδης διαβήτης, αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας) και διάφορες μορφές καρκίνου.
Πώς να βελτιώσετε την αντίσταση στην ινσουλίνη
Οι μικρές αλλαγές στη καθημερινότητά σας μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στη βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης.
Ισορροπημένη διατροφή
Προσπαθήστε να ακολουθήσετε μία ισορροπημένη διατροφή, δίνοντας έμφαση στους σύνθετους υδατάνθρακες (π.χ. προϊόντα ολικής άλεσης, όσπρια, βρώμη) και περιορίζοντας τους απλούς υδατάνθρακες (π.χ. μπισκότα, λευκό ψωμί, συσκευασμένα γλυκά).
Ένταξη φυσικής δραστηριότητας
Σύμφωνα με μελέτες, η απώλεια σωματικού βάρους μέσω της άσκησης μπορεί να συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στην καλύτερη διαχείριση γλυκόζης από τον οργανισμό.
Καλή ποιότητα ύπνου
Ο ελλειπής ύπνος συνδέεται άμεσα με την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Ο οκτάωρος ύπνος τις κατάλληλες ώρες (23:00 – 07:00) μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης.
Μείωση στρες
Προσπαθήστε να διαχειριστείτε το άγχος και το στρες σας, κάνοντας πράγματα που αγαπάτε.
Επομένως, είναι σημαντικό να πραγματοποιούμε επαναληπτικές εξετάσεις κι αν παρουσιάζουμε σημεία που φανερώνουν αντίσταση στην ινσουλίνη να επικοινωνούμε με τον γιατρό μας!
Βιβλιογραφικές πηγές
- Lebovitz, H. (2001). Insulin resistance: definition and consequences. Experimental and Clinical Endocrinology & Diabetes, 109(Suppl 2), S135–S148. doi:10.1055/s-2001-18576
- Insulin Resistance What Is Insulin Resistance (n.d.). https://www.webmd.com/diabetes/insulin-resistance-syndrome
- Keshel, T. E. (2015). Exercise Training and Insulin Resistance: A Current Review. Journal of Obesity & Weight Loss Therapy, s5. https://doi.org/10.4172/2165-7904.s5-003
